Waarom een winterdip? Kijk naar de natuur

Een winterdip is er niet voor niets, en daar kun je zelfs voordeel uit halen. Het wordt anders als het omslaat naar een depressie.

Deze tijd van het jaar kan zorgen voor een verergering van sombere klachten; we hebben het dan over de winterdepressie. Wat is het verschil met een winterdip? Romida legt het uit en geeft heldere tips.

De termen winterdepressie en winterdip worden door elkaar gebruikt. Bij allebei gaat het erom dat je in de winter last kan krijgen van somberheid en moeheid. De oorzaak is doorgaans een gebrek aan (zon)licht. Er is ook een verschil tussen ‘dip’ en ‘depressie’. Deze laatste is intenser, heeft meer impact en is langduriger.

Een ‘dip’ behelst voor het merendeel somberheid. Die somberheid kan bij mensen die regelmatig last hebben van depressieve periodes sterker doorslaan. Het geeft dan een sterke impact op je dagelijkse functioneren en levensvreugde. Een incidentele winterdip, waarbij alleen een gebrek aan daglicht de oorzaak is, kan variëren in sterkte per persoon en zal weer verdwijnen als het voorjaar aanbreekt. Bij een ernstige winterdepressie, die lang blijft aanhouden, is het raadzaam om contact op te nemen met een medisch professional.

Winterdip, een natuurlijk verschijnsel

Vanuit het bovenstaande wordt een winterdip gezien als een klacht en wordt het benaderd alsof het om een ziekte gaat, echter als we de natuur bekijken, zien we dezelfde verschijnselen. De levenskracht neem tijdelijk af, de bladeren vallen, planten verwelken en de energie wordt naar binnen gericht. In de wortels van bomen en planten concentreren zich voeding en andere stoffen, die in het voorjaar worden vrijgegeven zodat alles in het volgende seizoen weer bloeien en groeien kan. De dieren worden stil en zoeken een plek om te overwinteren.

Het najaar, met zijn donkere perioden en zwaar weer, zorgt ervoor dat wij ons terugtrekken, de stilte ingaan. Het doel ervan is te evalueren hoe we het afgelopen jaar hebben doorgebracht. Wat wordt als positief ervaren en wat dienen we los te laten. Welke veranderingen zijn nodig? We rusten uit en voeden ons met winterkost en doen nieuwe krachten op om in het voorjaar weer uitgerust en opgeladen het leven in te gaan. Dit alles hoort bij de cyclus van het leven. Het overwegen van het nemen van nieuwe initiatieven en loslaten wat niet meer dient.

Helaas zijn wij tegenwoordig zo vervreemd van onze natuurlijke aard, dat wij deze periode ervaren als een tijd van somberheid, een tijd waarin niks te beleven valt. We hebben moeite om te gaan met de stilte, donkerte en rust. We vergeten dat we zelf de natuur zíjn en dat deze herfst en winterfase ons ook weer nieuwe kansen biedt. Sta eens stil bij het feit dat de fases die je in de natuur ziet, exact dezelfde zijn als waar wij gedurende ons leven doorheen gaan.

Hetzelfde geldt voor de ‘gewone’ depressie. Je zou deze kunnen vergelijken met een herfst/winterperiode in je leven, echter je bent zo vermoeid dat je niet meer de kracht hebt om op te laden, te evalueren, of door allerlei omstandigheden die zich hebben voorgedaan het positieve te zien. Er is simpelweg teveel gebeurd, teveel van je gevraagd of je hebt jezelf uitgeput. Juiste hulp, inzichten en liefdevolle ondersteuning kunnen jou weer opladen, en fris het volgende voorjaar van jouw leven doen ingaan.

Desalniettemin zijn tips natuurlijk altijd goed om een dergelijke periode door te komen.

Tip: beweging en daglicht 

Waarom is bewegen effectief tegen een depressie of winterdip? Afleiding wordt als een van de redenen genoemd voor de effectiviteit van bewegen. Depressieve mensen piekeren vaak over van alles en nog wat. Met het ondernemen van sportactiviteiten of een stevige wandeling word je afgeleid van je negatieve gedachten. Fysiologisch is aangetoond dat er bij fysieke inspanning boven een bepaald niveau een verhoogde concentratie van endorfines vrijkomt wat pijnprikkels tegen gaat. Endorfines hebben ook de capaciteit om een plezierig gevoel te geven. Ze worden ook vaak gekoppeld aan het rozige gevoel na inspanning.

Het sociale aspect van bewegen

Een voordeel van sporten is dat het over het algemeen samen met andere mensen gedaan wordt en dat er tijdens het sporten over van alles wordt gesproken behalve over problemen. Mensen die lijden aan depressies trekken zich over het algemeen terug uit sociale situaties, omdat ze zo moe zijn en als ze met anderen praten dan gaat het vaak om wat niet meer gaat of wat nu lastig is. Sporten doorbreekt daarmee ook vaak de vicieuze cirkel waarin depressieve mensen zich bevinden. Bovendien is het leuk dit te doen met een ‘maatje’. Het feit dat veel duursporten of het ondernemen van een stevige wandeling juist buiten worden gedaan is ook een factor die de vicieuze cirkel, waarin depressieve mensen zich vaak bevinden, kan doorbreken.

‘Een groot deel van de mensen met een depressie heeft op de langere termijn meer baat bij sporten of frequent bewegen dan bij medicijnen’

Als je langere tijd depressief bent word je passiever omdat de vermoeidheid toeneemt. Hierdoor kom je steeds minder de deur uit. Om te gaan sporten moet je er uit. Als de sport ook nog buiten plaats vindt, krijg je meer zuurstof binnen, waardoor longen en bloed ook meer verzadig raken met zuurstof en beter werken. Dit komt de lichamelijke en geestelijke gezondheid ten goede.

Een prachtige methode om ontspannen te bewegen, je te verbinden met de natuur en tegelijkertijd inzicht te krijgen in de levensfase waarin je jezelf nu bevindt, is een vorm van natuurcoaching.  Door de natuur in te zetten als spiegel en coach, kom je tot verrassende inzichten, en geef jij vanuit jouw diepere wijsheid jezelf antwoorden op belangrijke levensvragen. Door dit te doen in een natuurlijke omgeving, raak je bovendien meer ontspannen en ontvankelijk voor antwoorden vanuit je innerlijk. In een volgend artikel wil ik hier graag meer over vertellen.

Tip: aanpassen van je voeding

(Kleine) aanpassingen in wat je dagelijks eet kunnen een grote impact op de gezondheid van je brein hebben. Om te beginnen; beperk je suikerinname. Suikers zorgen ervoor dat we ons tijdelijk erg goed voelen, onze bloedsuikers stijgen. Maar de bekende suikercrash volgt altijd snel. Mensen met depressieve gevoelens doen er goed aan deze rollercoaster van suikers in hun lichaam te beperken. Voor cafeïne en alcohol geldt hetzelfde. Ze maken dat we ons tijdelijk beter en vol energie voelen maar de dip die daarop volgt is veel langduriger. Op die manier veroorzaken ze stemmingswisselingen, angsten, slapeloosheid en uiteindelijk soms depressies.

Supplementen

Vitamine B6 is nodig om de stemmingsverbeterende neurotransmitters serotonine en dopamine aan te kunnen maken. Een tekort komt soms voor bij vrouwen die de anticonceptiepil slikken of een hormonenvervangingstherapie volgen.

Een tekort aan magnesium kan een vermoeid en neerslachtig gevoel geven. Magnesium heeft ook voor je mentale gezondheid meerdere voordelen. Magnesium is een mineraal waar veel mensen te weinig van binnenkrijgen via hun dieet. Goede bronnen voor magnesium zijn onder andere (groene) blad-groenten, noten en volkoren graanproducten. Magnesium is ook nodig voor de aanmaak van serotonine. Stress zorgt ervoor dat onze voorraad magnesium sneller uitgeput raakt.

Wat wel duidelijk naar voren is gekomen uit verschillende onderzoeken is dat een tekort aan magnesium lijdt tot een achteruitgang van het functioneren van je hersenen. Je cognitieve vaardigheden nemen af, je kunt simpelweg moeilijker nadenken. En juist dat kan leiden tot depressies omdat je met een verminderde denkfunctie minder snel tot oplossingen voor een probleem kunt komen. Het typische doemdenken neemt daarom toe en je raakt negatief gestemd. Dit doemdenken is het begin van een spiraal naar beneden die uiteindelijk niet meer weggaat, de depressie is geboren. Juist een helder verstand is de beste remedie tegen depressie. Als jij over je volle hersencapaciteiten kunt beschikken dan heb je meer grip op je leven en kun je uitdagingen aan.

Goede vetten: omega 3 vetzuren

Omega-3 behoort tot de zogenaamde ‘goede vetten’ en is essentieel voor een goed functionerend brein. Ons lichaam maakt zelf geen omega-3 aan, daarom dat het zo belangrijk is dat we het via ons dieet verkrijgen. Verschillende studies hebben een link aangetoond tussen een dieet met te weinig omega-3 en depressies. In landen waar veel vis wordt gegeten zoals Japan en Taiwan komen depressies tot tien keer minder vaak voor dan in Europa. Andere studies lijken erop te wijzen dat antidepressiva beter werken indien ze gecombineerd worden met een extra inname van omega-3. Vissoorten die veel omega-3 bevatten zijn onder andere zalm, sardines, makreel en paling.

Nadeel van het vaak eten van deze vissoorten is dat ze door de vervuiling van het zeewater vaak ook veel zware metalen en chemicaliën bevatten. Daarom kan het interessant zijn omega-3 als voedingssupplement te kopen. De betrouwbare fabrikanten van deze supplementen filteren deze giftige stoffen eruit. Let wel op: visolie kan soms een slechte combinatie zijn met bloedverdunnende medicatie zoals warfarin of aspirine. In de twee weken voor en na een operatie is het absoluut af te raden visolie te gebruiken. Wederom: laat je goed voorlichten.

Romidah biedt begeleiding, individueel en in groepsverband, aan vrouwen van middelbare leeftijd die in een burn-out zijn beland en/of te kampen hebben met depressieve-, stress- en angstklachten en daardoor ervaren dat ze compleet vastzitten op hun levensweg. Haar passie is om vrouwen te laten inzien dat de crisis een kans geeft om een ander en beter leven te creëren en dat dergelijke klachten niet als ziekte beschouwd moeten worden maar behoren bij een verandering van levensfase.