“Relatietherapie? Hebben wij niet nodig hoor, we komen er zo ook wel uit.” Vergeet het maar. Als een relatie op z’n gat ligt, lukt met elkaar praten vaak niet meer. En juist daar gaat het vaak mis, in de communicatie.
Niet alleen bij jonge mensen, maar zeker ook bij ouderen. Nog altijd liegen de cijfers er niet om als je kijkt naar het aantal vijftigplussers dat in scheiding ligt. Heeft relatietherapie dan zin? Die vraag lijkt met ‘ja’ te kunnen worden beantwoord. Soms kan relatietherapie de lucht klaren en kunnen echtelieden samen verder. En dus niet in alle gevallen.
Taboe moet eraf
Het is vaak al een hele kunst beide echtelieden tegelijkertijd in de therapie-ruimte te krijgen. Dat dat niet zo gemakkelijk is, blijkt wel uit het feit dat veel mensen zich ervoor schamen. Of therapie niet zien zitten. Sowieso moet het taboe eraf.
Relatietherapie heeft zin als beiden erachter staan en aan de relatie willen werken. Volgens deskundigen heeft het weinig zin als een van beiden verliefd is op een ander. Dan zou je als partner al met één been buiten de relatie staan en komt het zelden nog goed.
Wat het ook ingewikkeld maakt zijn individuele problemen die de relatie weliswaar onder druk zetten, maar vooral ook individueel moeten worden opgelost. Dan start er eerst een heel ander traject, voordat er sprake kan zijn van relatietherapie. Denk daarbij aan depressie of verslaving.
Je kunt alleen jezelf veranderen
Als er mogelijk met relatietherapie wel iets kan worden bereikt, gaat het vaak in eerste instantie om een stuk bewustwording. Waar gaat het mis, hoe doe ik dan, wat doe ik dan en waarom doe ik het zo? Deskundigen zijn het er over eens dat het altijd om je eigen aandeel gaat. Je kunt een ander niet veranderen, wel jezelf.
Volgens psychologen heeft relatietherapie zin als ‘het gevoel’ er nog is. “Als mensen begrijpen waarom ze boos of onredelijk doen, zie je dat ze al snel milder worden en weer echt contact kunnen maken,” vertelt een psycholoog en relatietherapeut. Bovendien weet iedereen wel dat een relatie niet vanzelf goed gaat. Aandacht voor elkaar en tijd besteden aan de relatie, zijn belangrijk.
Zeventig procent heeft problemen
In februari van dit jaar bleek maar liefst zeventig procent van de Nederlandse stellen te worstelen met problemen (onderzoek Stichting MindCorrelatie). In een moeilijk situatie samen blijven, levert stress op. Maar dat doet een scheiding ook. In alle gevallen levert het spanningen en verdriet op.
Hoe groot de kans is dat dat verdwijnt door middel van relatietherapie? Een lastig te beantwoorden vraag. Maar toch overheerst de positiviteit. Hoewel de verschillende onderzoeksresultaten elkaar soms tegenspreken, laat het overgrote deel van de onderzoeken zien dat zo’n 75 procent van de ondervraagde deelnemers baat heeft bij de therapie.
Een voorbeeld. In 2010 volgde Andrew Christensen, hoogleraar psychologie aan de Universiteit van Californië, 134 stellen met chronische en zeer ernstige huwelijksproblemen die cognitieve gedragstherapie van een relatietherapeut kregen. Na afloop meende tweederde daarvan dat hun relatie was verbeterd. Ze waren tevredener met hun relatie en over de communicatie met hun partner, zo meldt Kennislink. Deze uitslag blijkt uit meerdere onderzoeken. Ook buiten de Verenigde Staten.
Nieuwe vormen van therapie
Ten opzichte van de jaren zeventig en tachtig, toen een veel minder groot aantal mensen baat had bij relatietherapie in tegenstelling tot nu, is de therapie veranderd. Er is meer aandacht voor elkaars behoeften, voor overlevingsstrategieën van het individu en hechtingsproblemen (EFT).
Blijft de vraag staan of de relatietherapie de relatie ook daadwerkelijk gered heeft. Langetermijnonderzoeken zijn er niet echt.
