Dit weekend was er in de media veel aandacht voor aardbeien. Ze zouden 6 keer meer bestrijdingsmiddelen bevatten dan andere fruitsoorten. Onze expert Voedselveiligheid Wieke van der Vossen beantwoordt de vraag of je aardbeien wel of niet kunt eten.
Het oorspronkelijke bericht stond in Trouw. Deze krant heeft gekeken naar cijfers van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Van der Vossen: “Uit steekproeven van de NVWA blijkt dat de aardbeien zijn bespoten met verschillende soorten bestrijdingsmiddelen. Aardbeien zijn een kwetsbaar product, daarom worden er vaak ook meer bestrijdingsmiddelen gebruikt dan op andere fruitsoorten. De NVWA kijkt per middel of er te veel van op een aardbei zit. Uit de steekproeven blijkt dat er geen normen worden overschreden.”
Het opteleffect van bestrijdingsmiddelen
De discussie gaat om de cumulatieve effecten: effecten die ontstaan door het binnenkrijgen van verschillende bestrijdingsmiddelen met vergelijkbare werking. Dus opgeteld zouden die bestrijdingsmiddelen met eenzelfde werking op de aardbeien wel boven de norm uit kunnen komen, terwijl bij één middel dat niet het geval is. Wieke van der Vossen geeft een voorbeeld: “Je hebt bijvoorbeeld een groep bestrijdingsmiddelen die allemaal een zogenoemde organofosforverbinding bevatten. Als er 4 verschillende bestrijdingsmiddelen die tot deze groep behoren worden gebruikt dan kunnen deze op dezelfde manier werken en misschien wel leiden tot klachten. Maar ook al wordt de norm overschreden, het hoeft niet per se te leiden tot negatieve gezondheidseffecten, er zijn namelijk ruime veiligheidsmarges.”
Meer onderzoek nodig
“Op dit moment worden effecten die ontstaan door het binnenkrijgen van verschillende bestrijdingsmiddelen niet meegewogen bij de toelating en toepassing van bestrijdingsmiddelen.” vertelt Wieke van der Vossen. “Wel vindt er volop onderzoek plaats naar deze effecten. De Europese voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) werkt aan een verbeterde risicobeoordeling om de cumulatieve effecten ook mee te nemen. Want dit is een onderwerp wat zeker aandacht nodig heeft.”
Moet je aardbeien laten staan?
“De cijfers geven geen aanleiding om aardbeien te laten staan”, zegt Wieke van der Vossen. “Wel zijn er nog onzekerheden. Ook op andere groente en fruit kunnen immers bestrijdingsmiddelen zitten. Het is belangrijk om te blijven variëren met verschillende fruit en groente. Er is geen reden om groente en fruit te laten staan. Eet je er genoeg van, dan verlagen ze het risico op hart- en vaatziekten, darmkanker en diabetes type 2.”
Het Voedingscentrum vindt het belangrijk dat het gebruik van bestrijdingsmiddelen zo veel mogelijk beperkt wordt, zodat mensen zo weinig mogelijk resten bestrijdingsmiddelen binnenkrijgen. Minder bestrijdingsmiddelengebruik is ook goed vanuit milieu-oogpunt. Kun je iets doen om minder bestrijdingsmiddelen binnen te krijgen?
Je kunt kiezen voor biologische groente en fruit. In de biologische sector worden namelijk minder soorten bestrijdingsmiddelen ingezet. En de middelen die gebruikt worden, zijn van natuurlijke oorsprong. Biologische producten zijn te herkennen aan biologische keurmerken, zoals het EKO-keurmerk. Het wassen van groente en fruit helpt niet om de hoeveelheid bestrijdingsmiddelen te verminderen. Deze zitten namelijk in het product. Tegen vuil en stof helpt wassen wel.”
Tekst: Voedingscentrum
