Wat je moet weten over artrose

 

 

 

Over artrose is bij de gemiddelde Nederlander niet veel bekend. Toch is het een serieuze aandoening waar vrijwel iedereen mee geconfronteerd wordt. Hoe ouder we worden, hoe meer we hier mee te maken krijgen. Het is een aantasting van je gewrichten en het is progressief. 

Wordt jouw functioneren door artrose beperkt of heb jij een manier gevonden om met er mee om te gaan? Mail ons en vertel je verhaal. Daar kunnen andere lezers wat aan hebben. (mail: julia@50plusinnederland.nl)

Wat is artrose?

Bij artrose gaat het kraakbeen tussen twee botdelen van een gewricht langzaam, maar steeds verder in kwaliteit achteruit. Vooral in de onderrug, de knieën, de heupen en de nek. 

Hoe werkt dat dan?

Stel je kraakbeen voor als een soort rubber of iets dat werkt als een spons. De enorme hoeveelheid water in kraakbeen zorgt er voor dat de hele boel lekker kan veren en elastisch is. De kraakbeenlagen kunnen dan soepel over elkaar heen bewegen en druk opvangen. Als het kraakbeen achteruit gaat, functioneert het minder goed als schokdemper. En het gaat steeds minder soepel bewegen. 

Hoe zit dat met dat kraakbeen?

Bij een gezond gewricht passen of bewegen beide botdelen mooi over elkaar. Aan de binnenkant van een gewrichtskapel zit een slijmvlieslaag, synovia, dat vocht produceert. Dat houdt het gewricht soepel. Een soort smeerolie bij scharnierende delen. Als het kraakbeen in kwaliteit achteruit gaat (door overbelasting bijvoorbeeld), dan kunnen die botuiteinden niet meer soepel bewegen. De krachten die op het gewicht terecht komen, worden niet meer goed opgevangen. Dan moet het bot dat zelf doen en daardoor treedt vaak vervorming op. Het bot krijgt een andere stand en gaat schuren. Ook de botten en de spieren die normale voor stevigheid zorgen, raken overbelast. 

Moet je blijven bewegen als het moeilijker gaat?

Bewegen is essentieel. Door bewegen kunnen er bouwstoffen in die spons komen en afvalstoffen worden afgevoerd. Daarmee houd je kraakbeen in goede conditie. Ook als het lastig gaat, kan blijven bewegen toch het advies zijn.

Is er een voorbeeld?

Stel dat je onderuit wordt gehaald tijdens een voetbalwedstrijd. Een ‘flinke tackle’ zeg maar. In het kraakbeen van het kniegewricht kan er dan een zogenoemd lek ontstaan. Er ontsnapt water en andere stoffen. Die stoffen zenden een seintje als ze merken dat er iets verandert met de druk en de samenstelling. Die gaan vervolgens als een gek aan het werk om de boel te herstellen. Zo mooi werkt ons lijf nu eenmaal. Als die lekkage echter te groot wordt kunnen de kraakbeencellen dat niet meer bijhouden en dan spreek je van een beschadiging. Die is niet meer op een natuurlijke manier te herstellen. Dat kan een voorstadium van artrose teweeg brengen. 

Wat zijn de klachten?

Vooral functiebeperking en soms pijn. Als de knieën minder goed functioneren kan lopen en bukken al pijn doen. En als het de handen treft, kan typen of pianospelen pijnlijk zijn.

Wat kun je er aan doen?

Blijven bewegen is in de meeste gevallen essentieel. Bewegingstherapie of medicijnen kunnen helpen. In het uiterste geval kan een operatie enig soelaas bieden. Dat gebeurt bijvoorbeeld als iemand te veel pijn heeft en er niet meer goed door kan functioneren. Of wanneer er echt een beperking gaat optreden. 

Is artrose een ziekte?

Zo wordt het wel genoemd. Maar het heeft ook te maken met een natuurlijk verouderingsproces. Gewrichten gaan nu eenmaal,  hoe ouder we worden, in kwaliteit achteruit.  De dikte van de kraakbeenlaag neemt af. Dat hoeft echter geen klachten te geven, maar het kan natuurlijk wel. In sommige families komt het ook vaker voor dan in andere. En ook omgevingsfactoren spelen een rol. Evenals overgewicht of zwaar lichamelijk werk. Reumatoïde Artritis (RA) is een vorm van reuma die het kraakbeen kan aantasten waardoor er ook artrose optreedt. (verwar beide niet. RA gaat gepaard met ontstekingen, terwijl artrose slijtage is). 

Gaat artrose weer over?

Nee, het is een chronische aandoening die verergert. Maar vaak is het een langzaam proces. Het begint vaak al rond je veertigste. 

Krijgt iedereen artrose?

Ja, bijna iedereen. Op oudere leeftijd in één of meer gewrichten. Je tilt op een gegeven moment niet zo makkelijk meer iets zwaars van de grond en springt niet meer over een hekje. Dat hoeft echter niet te betekenen dat je ook klachten hebt. Dat is voor iedereen anders. 

Kun je het voorkomen?

Helemaal voorkomen kun je het niet, maar je kunt er wel voor zorgen dat je zo min mogelijk overgewicht hebt en lekker in beweging blijft. Je kunt het niet genezen, maar wel vertragen. 

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Het verhaal dat bewegen minder soepel gaat of pijn in gewrichten kan duiden op artrose. De aandoening kan zichtbaar worden gemaakt met röntgenfoto’s. 

Wat kun je ertegen doen?

Blijven bewegen is belangrijk. Een fysiotherapeut kan gerichte oefeningen voorschrijven. Een ergotherapeut kan door middel van oefeningen en het aanleren van een andere manier van bewegen er voor zorgen dat je bepaalde handelingen kunt blijven doen. Soms zijn er hulpmiddelen nodig. In dat geval gaat het vooral om de zelfredzaamheid. Bij pijn kan de huisarts medicijnen voorschrijven en een orthopaed kan een operatie uitvoeren als de zelfstandigheid echt in het geding komt. Het bot wordt gecorrigeerd of er wordt een nieuw gewricht aangebracht. 

Deel dit artikel

Full 2
Culinaire routes
De leukste restaurants, de meest verfijnde smaken, de eerlijkste gerechten.
Full 2
Full 2
Fiets, wandel- en vaarroutes
Kom lekker in beweging en loop of fiets een mooie route!
Full 2
Full 2
Er op uit
Nederland is veelzijdiger dan je denkt. Laat het dagelijkse leven even achter je en geniet!
Full 2
Full 2
Schrijf mee
Vertel jij graag mooie verhalen? Schrijf dan mee met de redactie van 50+
Full 2
previous arrow
next arrow
Scroll naar boven
Scroll naar top