De hond is een heel bijzonder ‘hulpmiddel’ binnen coaching. Dat klinkt voor veel mensen vast ‘kil’ in de oren. Toch is het van wezenlijk belang te benoemen dat een hond uitsluitend ondersteunend meewerkt in coachtrajecten. Hij draagt geen enkele verantwoordelijkheid. Hij lost niets op. Hij is geen wonderdier. Hij is gewoon wie hij is en reageert op bepaalde situaties in samenwerking met de mens. Dat doet hij heel oprecht en eerlijk. Nooit met de intentie om je te kwetsen.
Waarom ik benadruk dat de hond in coaching een ‘hulpmiddel’ is?
Ik vind het belangrijk dat duidelijk is dat het altijd de taak van de coach is om met de mens (de klant) aan het werk te gaan. De coach luistert, stelt vragen, confronteert, geeft een veilige bedding, reikt hulpmiddelen aan om op zelfonderzoek uit te gaan. Dit doet hij vanuit zijn professionele achtergrond. Hierin kan het samenwerken met de hond als co-coach voor de mens veel waardevolle informatie opleveren. Waarom reageert de hond op een bepaalde manier op mijn gedrag? Wat doet dat met me? Wat gebeurt er als ik het anders doe? Wanneer gaat hij uit contact met mij?
Lijfelijk contact werkt helend
Als het lastig is om pijnlijke emoties toe te laten, is het mogelijk dat alleen de aanwezigheid van een hond al voldoende is om makkelijker te kunnen voelen en vervolgens uit te spreken wat pijnlijk is. In het contact met de hond voelen we ons vrijer. De vraag: ‘Wat zal hij wel niet van mij denken?’ speelt niet. Hierdoor is het mogelijk in het gevoel te blijven en niet naar het hoofd te schieten. We kunnen de behoefte aan ‘lijfelijk contact’ toelaten.
Het contact met een hondenlijf voelt soms net wat veiliger dan wanneer een mens bijvoorbeeld een arm om je heen legt. Een mens kan in je beleving (nog) te dicht bij komen. Van een dier kunnen we de letterlijke warmte in emotioneel zware tijden eerder aannemen.
De hond als metafoor
De hond kan ook metaforisch verbazingwekkende inzichten brengen. Zo liep ik een keer met een klant door een natuurgebied waar normaal gesproken hekken staan die de weg begrenzen. Op dat moment werden de hekken vervangen en ineens waren ze weg. De grenzeloosheid die mijn hond onverwacht tegenkwam maakte hem onzeker. Hij zocht continu steun bij mij en leek te vragen tot hoever hij mocht gaan.
Hoe mooi dat deze situatie perfect aansloot bij het thema van mijn klant. Haar onzekerheid riep gevoelens van schaamte op en twijfel aan haar eigen volwassenheid. Door te hond te observeren was het voor haar mogelijk haar eigen hoge verwachtingen te relativeren.
Soms kies ik een ander middel in het proces, uit zorg voor mens en dier
Als coach heb ik een ‘gereedschapskist’ waaruit ik kan putten tijdens trajecten waarin ik mensen begeleid. De hond maakt hier deel van uit. Het is aan mij om iedere keer opnieuw te beoordelen of hij het werk aankan, leuk vindt en hem niet te overvragen. Hiervoor ben ik iedere dag intensief met mijn honden bezig. Ik observeer ze in alle situaties en kan hun signalen en lichaamstaal duiden. Ik weet hoe het met ze gaat, of ze goed in hun vel zitten, zich veilig voelen of dat ze stress ervaren, angstig zijn of moe.
Het laatste is de reden waarom ik er soms voor kies mijn honden niet mee te laten werken. Uit zorg voor hen en voor mijn klanten. Dan kies ik voor een ander ‘middel’ om in het proces van de mens stappen te kunnen nemen.
De inzet van mijn honden als ‘middel’ gebeurt vanuit zorg en professionaliteit. Ik ken de eigenheden van mijn honden en we vertrouwen elkaar feilloos. Vanuit respect voor elkaar en elkaars grenzen kunnen we als team ijzersterk zijn. Naast co-coach zijn mijn honden uiteraard ook volwaardig familielid en huishond en ontvangen alle liefde, aandacht en begeleiding die zij nodig hebben. Vanzelfsprekend hond mogen zijn is de basis voor een goede samenwerking.
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met coach en spiegeltrainer Anja Kuhn van Flowemotion.
