Het ene moment zit je nog middenin de gebroken nachten die eindeloos lijken te duren, en het volgende sta je een verhuisbusje met tweedehands meubeltjes in te pakken omdat diezelfde baby nu zijn of haar vleugels uitslaat. Het is cliché omdat het waar is, de tijd vliegt voorbij. Sta je vervolgens enigszins verloren, verdrietig en met een leeg of zelfs depressief gevoel in je huis. Dan is dat helemaal niet gek en ben je zeker niet de enige die last heeft van het lege nest syndroom.
Wat is het lege nest syndroom?
Dat gevoel van verdriet en leegte dat je ineens overvalt wanneer de kinderen het huis uit gaan wordt ook wel het ‘Empty Nest Syndrome’ genoemd, of in het Nederlands het lege nest syndroom. Het is iets dat met name bij vrouwen voorkomt, maar ook mannen kunnen er last van hebben. Ouders met het lege nest syndroom hebben vaak grote moeite om te wennen aan de leegte en het gat dat achterblijft met het vertrek van de kinderen en kunnen hierdoor zelfs last krijgen van een depressie.
Een dubbel gevoel
Voor veel ouders voelt het vertrek van hun kroost heel dubbel. Want aan de ene kant is dit waar het ouderschap om draait; je stoomt je kind klaar om uiteindelijk als een goed mens zelfstandig de wereld in te gaan en op eigen benen te staan. Samen met je kind doorloop je allerlei fases waarbij je je kind steeds iets meer moet gaan loslaten. Van een pasgeboren baby die om te overleven volledig van jou afhankelijk is verandert je kind in een koddige dreumes die steeds meer een eigen willetje ontwikkelt, tot een driftige peuter, een kleuter met een heel eigen karakter, een schoolgaand kind met een heel eigen leven tot een jong volwassene die het nu echt zelf wil gaan proberen. Je zou dus zeggen dat je langzaam toewerkt naar die fase waarin je kind echt uitvliegt. Ook zijn er veel ouders die er zelfs reikhalzend naar uitkijken. Want al dat zorgen en opvoeden slurpt natuurlijk enorm veel tijd op. Een leeg huis betekent dus ook dat je eindelijk tijd hebt om weer meer dingen voor jezelf te gaan doen. Toch zijn het vaak ook die ouders die er eigenlijk naar uit kijken, die onverwachts in een gat vallen.
Wie ben jij ook alweer?
Bij het lege nest syndroom komen gevoelens van verlies naar boven, ouders voelen zich wat doelloos en lusteloos, kunnen zich eenzaam voelen en zelfs een rouwproces ervaren. In vergelijking met vroeger zijn ouders met een leeg nest veel actiever dan vroeger en hebben ze vaak nog voldoende te doen naast de zorg die ze voor de kinderen hadden. We werken immers veel langer door en hebben veelal een druk sociaal leven ernaast. Maar voor sommige ouders valt er toch veel weg in de thuissituatie als de kinderen weggaan. Ineens ben je weer alleen met je partner. Dat kan even wennen zijn. Het kan ook betekenen dat je elkaar weer op een andere manier moet leren kennen. Want wie waren jullie ook alweer samen, met zijn tweetjes? Dit kan aan de ene kant een verademing zijn; eindelijk weer volop tijd voor jullie relatie. Maar het kan ook even schrikken zijn als blijkt dat je elkaar dusdanig uit het oog verloren bent dat je niet goed meer weet hoe je met elkaar om moet gaan als die zorgende rollen ineens vervallen.
Lege nest syndroom voorkomen
Voor de duidelijkheid, een leeg nest is niet iets wat je moet voorkomen. Het is juist heel natuurlijk dat kinderen uiteindelijk hun eigen pad gaan bewandelen. Als ouders kun je dat maar beter stimuleren en omarmen. Wanneer je je gaat verzetten tegen het loslaten van je kind wordt het alleen maar lastiger. Dat betekent natuurlijk niet dat jouw gevoelens omtrent deze fase er niet mogen zijn. Ook dit gevoel kun je maar het beste gewoon accepteren. Het is ook gewoon even wennen als je thuissituatie veranderd. Daar mag je best even de tijd voor nemen. Er zijn wel dingen die je kunt doen om te voorkomen dat je echt in een diep gat of zelfs een depressie terecht komt.
Een eigen leven
Het beste wat je kunt doen om leeg nest syndroom te voorkomen, doe je eigenlijk voordat je kinderen überhaupt het nest verlaten. Ouders voor wie de kinderen het middelpunt van hun leven zijn en die daarnaast weinig andere dingen hebben vallen sneller in een gat dan ouders die naast hun kinderen en gezinsleven ook nog dingen voor zichzelf hebben. Natuurlijk hebben je kinderen tijdens de tropenjaren veel aandacht, zorg en liefde nodig. Daar kun je als ouders niet omheen. Maar het is wel belangrijk dat je niet alleen maar vader of moeder bent. Je bent daarnaast ook nog elkaars partner, je hebt vrienden en familieleden en eigen hobby’s en interesses. Geef dit niet allemaal op tijdens de opvoeding van de kinderen, maar blijf je eigen dingen doen, voor zover dit lukt. Help je partner ook om hiervoor ruimte te nemen en blijf ook vooral dingen samen ondernemen. Ze zeggen niet voor niets it takes a village to raise a child. Door regelmatig de zorg over te dragen aan familieleden of een oppas kun je tijd en ruimte voor jezelf creëren. Dat maakt je leven niet alleen rijker en voller, maar maakt jou vaak ook een leukere ouder en mens.
Een nieuwe invulling
Merk je dat je tijdens de opvoeding toch je eigen leven op een heel laag pitje hebt gezet, dan is het belangrijk om je leven weer een nieuwe invulling te geven. Het liefst al voordat de kinderen daadwerkelijk het huis uit gaan. Pak oude hobby’s opnieuw op of probeer juist nieuwe dingen die je altijd al eens hebt willen doen. Wil je de leegte in huis heel graag opvullen dan kun je ook overwegen om een huisdier te nemen, zoals een hond of een kat. Maar geef jezelf de tijd om te wennen aan het lege huis samen met je partner, en probeer vooral ook de voordelen hiervan te ontdekken. Ongestoord kijken naar films die jullie leuk vinden terwijl je late night snacks maakt in de airfryer, een spontane vrijpartij op de bank of de keukentafel, alle tijd voor je eigen sport of hobby. Geen kinderen die van je net gepoetste en opgeruimde huis een rommeltje maken. De voordelen zijn talrijk, als je ze maar wilt zien.
Nieuwe tradities
Dat je verlies ervaart wanneer het stil wordt in huis is helemaal niet zo gek. Er valt ook echt wel iets weg. Het dagelijks zien van je kinderen, elke gebeurtenis in hun leven meekrijgen. Ineens is daar meer afstand en zie je elkaar veel minder. Toch zit ook hier een groot voordeel aan. Want wanneer je kind dan wel thuis komt heeft het contact dat je hebt plotseling meer diepgang. Je kind komt naar huis, niet alleen om zijn was te draaien en mama’s gehaktballen te eten, maar ook voor jullie. Andersom mag jij zo nu en dan ook een kijkje nemen in het nieuwe leven van je kind. Het leuke is dat je nu de kans hebt om samen weer nieuwe tradities in het leven te roepen. Misschien maak je het lievelingsgerecht van je kind als hij of zij thuiskomt, spelen jullie een bepaald spel of maken jullie een wandeling in de oude omgeving. En als jij daar heen gaat drinken jullie misschien koffie bij dat ene gezellige tentje of neem je iets lekkers mee.
Blijf betrokken
Dat je kind uitvliegt betekent natuurlijk niet dat je het helemaal kwijt hoeft te zijn. Je blijft immers gewoon ouders. En hoewel het contact ongetwijfeld wat zal afnemen kun je heel goed betrokken blijven in het leven van je kind. Daarbij is het belangrijk om een goede balans in te bouwen en te luisteren naar wat je kind nodig heeft. Het ene kind vindt het prima om elke dag berichtjes op whatsapp uit te wisselen, het andere vindt een keer in de week een belletje meer dan genoeg. Maar zorg ervoor dat je wel betrokken blijft bij elkaar. Speelt er iets belangrijks in jouw leven, deel dat dan ook met je kind, en blijf op de hoogte van wat erin het leven van je kind speelt.
Blij zijn met een leeg huis
Bedenk je ook dat het feit dat jouw kind het huis uit is en op eigen benen staat ook een resultaat is van jouw goede zorgen. Daarnaast is het tegenwoordig ook helemaal niet zo vanzelfsprekend dat kinderen uit huis gaan en zitten zelfs dertigers soms nog bij pa en ma op de bank. Daar word je als ouders ook niet altijd onverdeeld blij van. Zie het uitvliegen van je kinderen dus ook vooral als een positieve ontwikkeling.
Quality time voor iedereen
Realiseer je dat het vertrek van je kinderen ook iets oplevert. Namelijk quality time voor iedereen! Voor jezelf, om te doen waar jij blij van wordt, voor jou en je partner om elkaar weer goed te leren kennen, en voor jou en je kind(eren) om echt met elkaar in contact te zijn wanneer je wel samen bent.
Hulp zoeken bij leeg nest syndroom
De meeste ouders vinden na het doorlopen van een rouwproces acceptatie en pakken hun vernieuwde leven goed op. Maar er zijn ook ouders die er niet uitkomen. Die last blijven houden van hun verdriet en moeite hebben om invulling te geven aan hun leven. In dat geval is het helemaal niet gek om contact op te nemen met de huisarts die je kan doorverwijzen naar een social worker of een psycholoog om het een en ander op een rijtje te zetten.