Wat is jouw speciaalbiertje?

Bier is de nieuwe wijn en het brouwen is als ambacht helemaal terug. Speciaalbiertjes doen het goed. Heb jij al een favoriet?

Was wijn vooral voor fijnproevers en bier voor de wat minder sophisticated types, daar lijkt tegenwoordig met al die speciale bieren verandering in te komen. Na wijn krijgt nu ook bier meer en meer een bijzondere plaats in het land der dranken. Over bottelen en brouwen.  

Je kunt op bestelling een doos wijn laten bezorgen. Dat is niets nieuws, maar vanaf nu kan dat ook met bier. Beer in a Box heet het en is opgezet door drie ondernemende vrienden. Ze startten met een simpel online formulier waarmee je via Facebook bier kon bestellen. Geen gewoon bier, maar speciale biertjes. Dat ging helemaal los en voor ze het wisten zetten ze middels crowdfunding een heus bedrijf neer.

Je krijgt echter niet zomaar een doos bier thuis gestuurd. Als je via de site van Beer in a Box je smaak kenbaar maakt (je kunt een smaaktest doen), dan krijg je bier dat helemaal bij jou past. Het drietal speurt inmiddels wereldwijd naar bijzondere bieren. En daar kunnen ze nog een flinke tijd mee vooruit, zeker nu in Nederland zelfs het aantal brouwerijen als paddestoelen uit de grond kruipen.

We streven België voorbij

Nederland telt inmiddels zo’n kleine vijfhonderd brouwerijen. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek is in tien jaar het aantal bierbrouwerijen verviervoudigd, van 90 in 2007 naar 370 in 2017. De aanwas zit ‘m vooral in het aantal eenmansbedrijven. Amsterdam spant de kroon.

Met dit soort aantallen lijken we België voorbij te streven, en dat mag toch wel opvallend genoemd worden want veel mensen zullen België op dat gebied vooral als bierland bestempelen. Maar in Nederland is het starten van een brouwerij booming business. Volgens kenners is België op dat gebied stil blijven staan en zijn Nederlanders meer aan het innoveren. Ze focussen zich op goed regionaal bier of blinken juist uit met bijzondere internationale bieren. Speciaalbiertjes zijn de trend.

Vroeger had bijna elk dorp zijn eigen brouwer, tot deze en masse werden opgekocht en er nog een enkele brouwer over was. In 1980 ging het om minder dan twintig brouwers, die er niet een ambachtelijk, maar een industrieel proces van maakten.

Het ambacht is terug

In deze tijd is het ambacht weer helemaal terug, in verschillende takken van industrie en dus ook als het om brouwen gaat. Bierwebsite cambrinus.nl telt regelmatig het aantal brouwerijen en dat loopt nog altijd op.
Op deze site is te lezen dat de hoeveelheid bier die werd gedronken in de 17e eeuw nog altijd vijf keer hoger lag dan tegenwoordig. Het gerstenat had duidelijk een andere betekenis en zelfs kinderen dronken het gretig. Reden: voedzaam en lekker.

In de eeuw erna verdrongen koffie en thee en niet te vergeten jenever enigszins het bier en in de negentiende eeuw werd pils geïntroduceerd met schaalvergrotingen en al. ‘Van de 500 brouwerijen die ons land rond 1900 nog telde, waren er nog zestien over, verdeeld over twintig locaties’, meldt de site. Maar het ambacht is weer ontdekt en het aantal brouwerijen stijgt gigantisch.

Pepijn van der Lans, bedrijfsleider bij een Gronings café, speurt bijna dagelijks naar speciaalbiertjes. En niet alleen in Nederland. “Het is echt een passie van me geworden om speciale bieren te vinden, wereldwijd. De smaak moet natuurlijk goed zijn, maar ook het etiket en de naam maken deel uit van de hype.” Zo schenkt Pepijn biertjes uit Japan, Nieuw Zeeland, Amerika en Noorwegen om maar een paar landen te noemen. “Die uit Noorwegen hebben de meest vreemde namen en etiketten. RoboHop is er zo eentje met op het etiket de robot uit de film RoboCop, met hopblaadjes bekleed. En zo is er ook een Nelson Mandela biertje gespeld als Nelson Mand-ale.”

Heb je nog een lekker biertje?

“Het kost me veel tijd om te speuren naar echt speciale biertjes, maar als het lekker is en ik kan het schenken dan is dat echt tof,” gaat Pepijn verder. “Vaak weten mensen echt niet wat ze moeten kiezen en het bier dat het personeel zelf het lekkerst vindt, wordt dan het meest verkocht. Dat wordt immers aangeboden op de vraag ‘heb je nog een lekker biertje?’.

Het moge duidelijk zijn dat een gewoon pilsje achterhaald is. “Sommige café’s zitten met pils vast aan een brouwerij en dan kun je vaak geen merken van concurrerende brouwerijen tappen. Om je toch te onderscheiden van de kroeg verderop, moet je meer te bieden hebben dan het standaardbier. Veel biernerds of beergeeks spreken eigenlijk al niet meer over speciaalbier. Het is een benaming die stamt uit de tijd dat we eigenlijk alleen nog maar pils dronken. Nu is een Chouffe of weizenbier al niet meer speciaal. Bier is er nu in zoveel vormen en stijlen.”

Om zich nog verder te onderscheiden werkt Pepijn met de app Untappd. Een mobiele app die bierdrinkers in de gelegenheid stelt om hun bieren in te checken, een cijfer te geven en deze (inclusief de locatie) te delen met hun vrienden. Ook Pepijn heeft zijn eigen bier-kaart daarop online staan.

Televisieprogramma’s

Inmiddels kent ons eigen land zelfs televisieprogramma’s over bier brouwen, waar te zien is dat bij menig particulier in schuurtjes fusten en zakken met hop worden aangetroffen. Met water, mout, hop en gist heb je alle ingrediënten voor bier in huis. Daarna begint het spelen ermee. Iedere stap in het brouwproces draagt bij aan de unieke eigenschappen van bier. Alsook het karakter. Omdat er verschillende methodes zijn, kan iedereen eigenlijk een uniek eigen biertje creëren.

Het programma ‘Leven in de brouwerij’ bijvoorbeeld. Niet echt een originele titel, maar bierliefhebbers en acteurs Patrick Stoof en Kasper van Kooten gaan gedreven op zoek naar het perfecte bier.
Mensen gooien zelfs het roer om om eigen bier te gaan brouwen zoals het stel Hani en Sarah die al hun spaargeld uitgeven om een eigen brouwerij te beginnen. Ze worden in een uitzending van Het roer om, op de voet gevolgd. We smullen ervan.