Fred Matser (77) is een vooraanstaand Nederlandse filantroop en filosoof. Zijn vader, Johan Matser, was de eerste projectontwikkelaar in Nederland. Omdat de gezondheid van zijn vader door Parkinson en diabetes steeds verder achteruitgaat stapt Fred op negentienjarige leeftijd in het bedrijf om zijn vader te ondersteunen. Wanneer zijn vader overlijdt staat hij op zijn zesentwintigste aan het hoofd van het bedrijf dat dan meer dan 150 werknemers heeft. Als directeur realiseert hij vele gebouwen, waaronder ‘Hilvertshof’ het allereerste grote overdekte winkelcentrum van Nederland. Maar hij komt er al snel achter dat dit leven hem niet de voldoening brengt die hij zoekt. In 1983 laat hij zijn leven als zakenman achter zich en vertrekt met zijn gezin naar Zwitserland. Na een intense transcendente ervaring verandert zijn kijk op het leven en wijdt hij zich fulltime aan het verbeteren van de wereld. In zijn boek Beyond Us deelt hij zijn levenslessen.
Dansen met Gorbatsjov
Tot zijn vriendenkring mag Fred bijzondere en invloedrijke mensen als Jane Goodall, Deepak Chopra en Prinses Irene van Lippe-Biesterfeld rekenen. Ook de onlangs overleden Michael Gorbatsjov, met wie hij de bouw en inrichting van een kliniek voor beenmergtransplantatie voor kinderen met leukemie en slachtoffers van de Tsjernobylramp steunde, behoorde tot zijn vrienden. Fred kijkt met warme gevoelens terug op hun laatste ontmoeting waarbij er werd gegeten en gedanst. In het voorwoord van zijn boek Beyond Us schreef de voormalig Sovjet leider; ‘Fred Matser is een man met een groot hart en hij zet zich in voor een betere wereld’. Filosoof Bernardo Kastrup en schrijver van de inleiding van het boek noemt hem in één adem met een groot filosoof als Jung. Zelf heeft Fred een nuchtere en bescheiden kijk op het goede werk dat hij doet voor de wereld en de mensheid. “Ik leef een heel normaal leven. Goed doen en goed zijn is eigenlijk een hele natuurlijk levensweg. Een weg die iedereen kan volgen.”
Levenslessen
Op die levensweg heeft Fred al heel veel goeds kunnen doen. Zo zet hij als vrijwilliger bij het Rode Kruis een wereldwijd programma op om kindersterfte te bestrijden, trekt zich het lot aan van wezen in Oekraïne, zet hij zich in voor natuurbehoud en helpt vluchtelingen. Meer dan duizend projecten in vijfenvijftig landen konden op zijn steun rekenen. Ook met zijn boek hoopt hij mensen te kunnen helpen en inspireren. Daarin verwerkt hij de levenslessen die hij in de loop van zijn leven heeft opgedaan in korte, behapbare hoofdstukken. “Ik heb mijn boeken (Rediscover your heart & Beyond Us) geschreven zodat mensen ook na mijn leven nog kunnen lezen en leren, als ze dat willen. Ik hoop dat het leidt tot inspiratie, tot blijere en meer bewuste mensen die hun leven als zinvol beschouwen.”
Stilte vinden in jezelf
Die zin van het leven zit ‘m volgens Fred in ieder geval niet in het behalen van allerlei doelen zoals een opleiding, goede baan, een huis, een partner, kinderen, een promotie. Die doelen mogen uiteraard wel van belang zijn, maar ze moeten niet enkel zijn waar het leven om draait. In de huidige maatschappij waar wij in leven lijken de meeste mensen dat te zijn vergeten, waardoor het geen leven meer is, maar overleven. In zijn boek schrijft Fred dat onze gehele samenleving en cultuur samenspannen om ons af te leiden van de stilte en ons uit onze innerlijke wereld te trekken, weg van onszelf en onze ware zijnsgrond. Maar hoe kunnen we dit probleem oplossen, hoe wordt het weer stil? Fred erkent dat het in deze roerige tijden een hele strijd kan zijn om een verandering aan te brengen in je manier van leven of stilte te vinden in jezelf. “ We worden continue overladen door informatie en dat neemt alleen maar toe. We zijn er helemaal niet op gemaakt op die hoeveelheid informatie te verwerken. Maar de verantwoordelijkheid ligt wel bij onszelf. Wij moeten zelf onze eigen oases van rust creëren. Zelf vind ik die rust in de natuur of door te luisteren naar klassieke muziek. Iedereen kan wel een kort moment vinden op de dag waarin je heel even de stilte in jezelf kunt vinden. Of dit nu letterlijke stilte is of dat je die stilte vindt door muziek te luisteren of te genieten van het fluisteren van de bomen.”
Een diep dal
Die bomen en de natuur spelen een grote rol in het leven van Fred. Zo maakt hij zich hard voor natuurbehoud, onder andere door de ForestPeace Foundation en wandelt hij graag op (en buiten) de paden van de bosrijke omgeving in Driebergen waar hij woont in een opgeknapte boerderij. Hij kan dan ook wel eens verdrietig worden van het politiek getreuzel en gekonkel als het gaat om de klimaatcrisis. Maar Fred ziet overal lichtpuntjes. “We willen allemaal, ik inclusief, een comfortabel leven. Verandering is vaak lastig voor mensen en het is een heel langzaam proces waar je wel eens moedeloos van wordt. Maar dat duurt maar even en dan is het weer over. Soms moet je eerst door een diep dal heen voor je er weer uit kunt klimmen en in dat diepe dal zitten we nu. Maar de natuur is ijzersterk. Kijk maar eens naar boomwortels die door het dikste asfalt heen kunnen breken. Uiteindelijk is de natuur wel de baas.”
Een natuurlijk proces
Dat de natuur hem uiteindelijk ook de baas zal zijn bekijkt Fred ook op zijn eigen, kenmerkende positieve manier. “Ouder worden vind ik prima. Het is een natuurlijk proces, een materieel verschijnsel dat los staat van je geestelijke proces. Lichamelijk kun je misschien wel een wrak worden als je ouder wordt, terwijl je geestelijk juist zeer rijk kunt zijn. Ik ben nu 77 en ik heb ontzettend veel gedaan op allerlei verschillende terreinen en in verschillende landen. Mensen zeggen dan ook wel eens, ‘Je bent nu wel klaar’. En ik geniet ook van het leven, van mijn kinderen en kleinkinderen. Maar er zijn ook nog zoveel dingen die in mij borrelen, er is nog zoveel te doen. Dan wil ik nog wel eens teveel hooi op mijn vork nemen. Als het mij gegeven is wil ik waar ik kan nuttig zijn, als is het maar door verdriet te delen met mensen of gewoon goed te luisteren. Ouder worden is niet erg, alles verandert continu, er is geen status quo, dat is een illusie. Het is dan ook nooit te laat om te veranderen, een andere weg te kiezen of de weg terug te vinden. Het belangrijkste is dat je lichtvoetig loopt, je hart volgt en bij jezelf blijft. En dat we vergevingsgezind zijn naar onszelf en naar anderen, zo blijft ons rugzakje leeg.
Fred Matser: ‘Beyond Us’. Een heldere kijk op menselijke waarden en levenswijzen. ISBN 9789493201750
Beyond Us bevat een verzameling indringende essays die een samenhangend geheel vormen. Kenmerkend voor deze essays is dat ze kort maar krachtig op pijnlijk duidelijke en pittige wijze de meest disfunctionele maar niet onderzochte manieren waarop wij aan het begin van deze eenentwintigste eeuw denken, leven en met elkaar omgaan vaststellen, uitvergroten en spiegelen. Onze kwalen worden met röntgen ogen en laserprecisie gediagnosticeerd. Het boek analyseert onze leefsituatie vanuit een neutraal gezichtspunt, dat zich buiten de culturele echokamer van waarden, meningen en overtuigingen bevindt waarin de meesten van ons zich bevinden. Daarmee wordt aan het licht gebracht wat de meeste mensen niet kunnen zien. Het confronteert ons met vaak onaangename waarheden over onszelf, waarvan het noodzakelijk is dat we deze onder ogen zien als we ons leven willen verbeteren en helen. Ook worden gezonde en verstandige wegen aangegeven die we kunnen bewandelen en waarvan de juistheid bij nadere toelichting evident zal blijken te zijn.
Kijk hier de Beyond Me documentaire.