De broer van Sinterklaas

BLOG – Mijn roots liggen in het Friese Grou, ‘doarp oan it wetter’. Prachtig gelegen aan het Pikmeer, wat betekende dat we als kind veel op het water te vinden waren met een boot, surfplank of op de schaats. In de zomer waren er in het dorp veel toeristen en in de winter lag er met een beetje mazzel ijs en kon je naar de omliggende dorpen schaatsen. Het was een mooie plek om op te groeien. Ook wel een beetje een bijzondere, maar dat realiseerde ik me pas veel later.

Je leefde een beetje geïsoleerd

In december was Grou namelijk een behoorlijk buitenbeentje. Je kon er in de Sinterklaasperiode geen chocoladeletters kopen en de etalages waren niet versierd. Eigenlijk was er helemaal niets dat deed denken aan de goedheiligman en 5 december was voor ons een gewone dag. We gingen wel naar familie buiten Grou en hadden daar pakjesavond, maar Sinterklaas heb ik pas vrij laat in mijn leven in het echt gezien. Voor ons was dat normaal, we hadden ook niet zoveel met het feest. In die tijd leefde je in een dorp nog een beetje geïsoleerd en er was geen social media of internet om je het gevoel te geven dat je wat miste.

Ons eigen feest: Sint Piter

Werden wij Grouster kindertjes dan helemaal overgeslagen en groeiden we op zonder jutezakken met pakjes, de spanning om wat we zouden krijgen en pepernoten? Nee joh, wij hadden ons eigen feest: Sint Piter. Dat wordt gevierd op 21 februari en is alleen maar in Grou. Sint Piter heeft een witte mantel, een zwart paard en één zwarte Piet. Hij komt meestal een paar dagen voor zijn verjaardag aan, lekker overzichtelijk en het hele dorp loopt uit voor die aankomst. Ook oud-Grousters komen vaak terug om het feest mee te vieren en oude bekenden te treffen. De aankomst is bij Hotel Oostergoo aan de kade, waar de boot met Sint en Piet aanlegt en het paard al staat te briesen en te trappelen.

Ik kan me nog twee hele speciale keren herinneren. Ze arriveerden op de arreslee omdat de boot niet door het ijs kon. Met een paard ervoor toen er een hele dikke ijslaag lag, met schaatsende meesters en juffen in ouderwetse kleding ervoor toen het niet sterk genoeg was voor het paard. Die beelden vergeet je niet snel meer, het was een stap terug in de tijd en een schitterend gezicht.

arreslee

Hoe is dat nou allemaal zo gekomen? Ooit, heel lang geleden, vergat Sinterklaas de kadootjes voor het Friese Grou en hij stuurde zijn broer Piter terug naar Spanje om ze op te halen. Na een lange reis kwam Piter op 21 februari eindelijk doodmoe aan en hij werd door het dorp liefdevol ontvangen. De inwoners waren zo blij dat hij zoveel moeite had gedaan, dat hij vanaf toen ieder jaar op die dag terug mocht komen. Met pakjes natuurlijk. Sinterklaas was totaal vergeten en een uniek dorpsfeest was een feit: Sint Piter. Een mooi verhaal en ik geloofde er als kind heilig in. Feitelijk ligt de geschiedenis van dit feest natuurlijk heel anders, maar ik hou het lekker bij deze versie.

Ineens had ik een déja-vu

Ik heb er veel mooie jeugdherinneringen aan. Zwarte Piet kwam altijd een paar dagen eerder in het dorp aan dan de goedheiligman. Hij ging ‘s middags met een geluidsauto waar Sint Piter liedjes uit schalden door het hele dorp om pepernoten uit te delen. Wij liepen met een groep kinderen vaak achter hem aan en kregen dan zo af en toe een handjevol lekkers. Superspannend om zo dichtbij hem te lopen. Toen ik de leeftijd kreeg dat mijn geloof begon te wankelen, fietste ik een keer met mijn broer door het dorp. We kwamen langs een huis waar iemand voor het raam stond en naar ons zwaaide. Ineens had ik een déja-vu. Ik zei tegen mijn broer dat die man wel heel erg op Zwarte Piet leek en mijn zes jaar oudere broer zei doodleuk “Ja joh, dat is hem ook!”. Mijn moeder vond dat niet zo tactisch van hem. Tja, toen was het sprookje over.

Over sprookjes gesproken, in Grou wordt met Sint Piter altijd een mearke (sprookje) opgevoerd door de meesters en juffen van de lagere scholen. Toen ik jong was deed mijn vader, die oud-onderwijzer was en in een cabaretgroep zat, ook regelmatig mee. Hij heeft er zelfs een paar geschreven. Mijn vader had vaak één van de grotere rollen en ik zat dan vol spanning in de zaal. Dan was hij bijvoorbeeld een prins die ontvoerd werd en ook al wist ik dat het niet echt was, ik kneep ‘m toch iedere keer. Opluchting alom als het allemaal weer goed kwam en ze nog lang en gelukkig leefden. Wat soms ook best wel weer raar was, omdat hij dan trouwde met een prinses die niet mijn moeder was. Ik kan nog steeds de geur van de schmink ruiken die om hem heen hing als hij thuis kwam.

mearke

Er zijn nog talloze andere dingen die het feest bijzonder maakten: de Sint Piter beurs met draaiend rad en mijn moeder die daar verkleed rondliep als Tante Pollewop en bij Pa Pinkelman hoorde (eh nee, dat was dan weer niet mijn vader..). Als je alle bekende stelletjes op de beurs kon vinden, kreeg je een prijs. De sjoelavonden in het dorp, de koude tenen bij de aankomst, die keer dat Sint en Piet op 21 februari met een luchtballon vertrokken. Het zit allemaal in mijn hoofd. Dit weekend is het zover, dan komt de oude man weer aan. Ik ben erbij en laat mijn lief (van buitenaf) voor het eerst kennismaken met dit rare maar oh zo dierbare stukje Grou.

Deel dit artikel

Full 2
Culinaire routes
De leukste restaurants, de meest verfijnde smaken, de eerlijkste gerechten.
Full 2
Full 2
Fiets, wandel- en vaarroutes
Kom lekker in beweging en loop of fiets een mooie route!
Full 2
Full 2
Er op uit
Nederland is veelzijdiger dan je denkt. Laat het dagelijkse leven even achter je en geniet!
Full 2
Full 2
Schrijf mee
Vertel jij graag mooie verhalen? Schrijf dan mee met de redactie van 50+
Full 2
previous arrow
next arrow
Scroll naar boven
Scroll naar top