Boekentip: De lezende mens
Sta je wel eens stil bij het feit dat je lezen kunt? Waarschijnlijk niet. Wie kan lezen, vindt dat eigenlijk heel gewoon. Toch is het iets bijzonders en draagt het een flink steentje bij aan wie je bent. Over alle mogelijke facetten van lezen en wat dat voor jou en de wereld om je heen betekent gaat het boek ‘De Lezende mens’.
Lezen is een bijzonder fenomeen, ook al vinden we het normaal. We staan er zelden bij stil dat we kunnen lezen. Alleen als iemand het niet kan, valt dat op. Waarom is lezen zo belangrijk? In het boek ‘De lezende mens’ wordt stilgestaan bij de rol van lezen in onze samenleving. Hoe lezen ons maakt tot wie we zijn en hoe het ons denken beïnvloedt. Er wordt onderzocht wat lezen nu eigenlijk is en hoe het leerproces werkt. Ook gaat het over hoe het schrift is ontstaan en of we (nog) bereid zijn tijd en aandacht te investeren in werkelijk lezen, diep lezen genoemd. Dit alles is een hele kluif. Het boek ‘De lezende mens’ is dan ook een lijvig boek, geschreven door docent en auteur Ruud Hisgen en boekhistoricus Adriaan van der Weel. Het staat vol interessante feiten en inzichten over lezen.
Van kleitablet tot boekdrukkunst
In het boek tref je de geschiedenis van het kleitablet tot de boekdrukkunst en de digitale mogelijkheden. Toen duizenden jaren geleden het schrift werd gecreëerd en tot ver daarna, was je bijzonder als je lezen en schrijven kon. In onze tijd leer je zo vroeg mogelijk lezen en we staan er verder nauwelijks bij stil. We lezen de hele dag, vooral van schermen. We lezen via apps op onze smartphone en lezen zelfs de krant digitaal.
Een van die belangrijke vragen is dan ook hoe ons lezen en denken verandert nu we steeds meer van schermen lezen? “Na het schrift en de boekdruk is nu de schermtechnologie aan de beurt. Opnieuw is er sprake van een gigantische toename van opgeslagen kennis. Maar met één groot verschil: van vastleggen is niet veel sprake meer,” schrijven Hisgen en Van der Weel. Uit de doeken wordt gedaan wat de digitale ontwikkelingen betekenen voor ons leesgedrag, de gevolgen daarvan voor ons denken en hoe we daar mee moeten omgaan.
We zijn het product van tekst
De schrijvers van het boek vragen zich in de inleiding al af of lezen nog wel van belang blijft voor de moderne mensen en voor de samenleving. We leerden het toen we jong waren, en vinden het vanzelfsprekend dat we het voor de rest van ons leven kunnen. Of je nu een formulier moet invullen of een bericht op social media plaatst. Maar het gaat verder, zo vertellen de Hisgen en Van der Weel. “We danken er bijna alle verworvenheden van de cultuur aan. Ons rechtssysteem, democratisch stelsel, onderwijs, wetenschap: al deze verworvenheden zijn ondenkbaar zonder het geschreven of gedrukte woord. Bovendien zijn ook de manier waarop we denken, ons bewustzijn, en hoe we ons geheugen gebruiken er diepgaand door beïnvloed.” Onze wereld en wij zijn in hoge mate het product van tekst.
Door te lezen leren we ons verplaatsen in een ander, en in andermans gedachten. We leren ons beter concentreren en je kunt je door te lezen even terugtrekken. Je zou kunnen zeggen dat we door te lezen meer grip krijgen op ons leven. Daarom is lezen zo belangrijk.
Voor wie zich werkelijk in het lezen en de betekenis van boeken wil verdiepen, is dit een geweldig inspirerend en interessant boek. Je moet er wel echt voor gaan zitten, maar dat is dan ook wat lezen is.
De lezende mens
De betekenis van het boek voor ons bestaan
Ruud Hisgen & Adriaan van der Weel
Uitgeverij Atlas Contact (€21,99)