Fleetwood Mac bestaat 50 jaar als band: hoe is het mogelijk!

Fleetwood Mac gaat weer touren. Met of zonder Lindsey Buckingham, that's the question. Liefst met, toch? Het hele verhaal lees je hier.

Redacteur en muziekkenner Roelof Houttuin duikt dit keer in de geschiedenis van  Fleetwood Mac. Het botert niet altijd tussen de bandleden, maar juist dat spanningsveld lijkt tot geweldige muziek te leiden.

John Mayall is samen met Alexis Corner één van de belangrijkste pioniers van de Engelse blues en men noemt hem ook wel ‘de aartsvader van de witte blues’. Hij werkt in de jaren zestig met ontelbare bezettingen maar noemt zijn band na 1963 altijd The Bluesbreakers. In de eerste bezetting speelt John Mcvie mee. Hij is ook de bassist wanneer Jack Bruce en Eric Clapton in 1965 en 1966 onderdeel van de band zijn. Nadat zij eind 1966 Cream oprichten (wie kent het nummer White Room niet!), treden Peter Green (gitaar/zang) en Aynsley Dunbar (drums) toe tot de Bluesbreakers, waarbij laatstgenoemde regelmatig wordt vervangen door Mick Fleetwood.

McVie wordt Mac genoemd

In 1967 wil de getalenteerde Peter Green die regelmatig met de eigenzinnige Mayall botst zijn eigen band starten. Hij neemt Fleetwood en Mcvie mee. Nieuw is zanger en slidegitarist Jeremy Spencer. De naam wordt gevormd door de achternamen van Mick en John te gebruiken (Mcvie wordt door de anderen altijd Mac genoemd). Vanwege de belangrijke rol van Peter Green heet de band kortstondig Peter Green’s Fleetwood Mac maar na enkele maanden wordt de naam gewijzigd in Fleetwood Mac.

De groep breekt met het titelloze debuutalbum direct door. Ook de tweede elpee bestaat nog voornamelijk uit witte blues waarna langzamerhand een verschuiving plaatsvindt naar bluesrock. Black Magic Woman is hiervan een eerste voorbeeld, later vooral bekend geworden in de uitvoering van Santana. 

Need your love so bad is de eerste hit, waarna krakers volgen als Albatros, Man of the World, Oh Well part 1 and 2 en The Green Manalishi.

Peter Green verlaat de band in 1970

Peter Green verlaat de band in 1970, officieel vanwege religieuze redenen. Er is echter ook sprake van excessief drugsgebruik (waarvan wordt beweerd dat Green heimelijk LSD kreeg toegediend in Duitsland waarna hij raar gedrag ging vertonen) en een zwaar depressief karakter. Green deelt mee dat hij al zijn royalties zal schenken aan charitatieve instellingen.

Na een zeer kortstondige terugkomst in 1971 (Spencer die ook een ‘relitic’ heeft sluit zich aan bij The Children of God) is zijn leven een tragedie. Hij lijdt aan zware depressies en raakt geobsedeerd door vage religieuze groeperingen. Hij verdient de kost als grafdelver en verpleger. Na meerdere therapieën en een mislukt huwelijk krijgt hij zijn leven weer enigszins op de rit en richt in de jaren negentig Peter Green’s Splinter Group op. De band maakt 9 albums maar heeft geen succes. De componist en belangrijkste man van de oerbezetting van Fleetwood Mac eindigt als een tragische figuur. De ritmesectie Fleetwood/Mcvie, feitelijk ondersteunend aan de grote ster en belangrijkste songwriter Green, wacht echter nog een glansrijk vervolg van hun carrière na de toetreding van Buckingham en Nicks in 1975.

Maar eerst is er nog het interbellum tussen het definitieve vertrek van Green en de komst van het Amerikaanse stel. Tot de band treden toe de Amerikaan Bob Welch en de echtgenote van John Mcvie, Christine Mcvie die onder haar meisjesnaam Perfect al op enkele albums een gastrol vervulde. De vijf elpees die in de jaren 1971-1975 zijn uitgebracht worden met name in de Verenigde Staten behoorlijk verkocht en zijn nog steeds populair bij een kleine schare fans. 

Dreams

Now here you go again, you say

You want your freedom

Well who am I to keep you down

It’s only right that you should

Play the way you feel it

But listen carefully to the sound

Of your loneliness

Like a heartbeat drives you mad

In the stillness of remembering what you had

And what you lost, and what you had, and what you lost

Thunder only happens when it’s raining

Players only love you when you’re playing

Say women they will come and they will go

When the rain washes you clean, you’ll know, you’ll know

Het nummer Dreams (tekst en muziek: Stevie Nicks) komt van het album Rumours uit 1977. Voor veel 50-plussers een ware klassieker. Een eclatant verkoopsucces met meer dan 40 miljoen exemplaren. Wanneer je de plaat draait (op LP natuurlijk!) kan het bijna niet anders of er komen jeugdherinneringen bij je boven. De totstandkoming van Rumours was een uiterst moeizaam proces vanwege de onderlinge problemen die ontstonden na 1975.

Het geluid is meer Westcoast Music, een muziekstroming waar onder andere ook The Eagles toe behoort

Een jaar eerder vond Mick Fleetwood in Lindsey Buckingham een geschikte gitarist voor de band. Buckingham was hiertoe echter alleen bereid als zijn vriendin Stevie Nicks ook tot Fleetwood Mac mocht toetreden. Er was scepsis bij Fleetwood en John Mcvie maar bij repetities en het schrijven van nummers raakten ze snel overtuigd van de potentie van deze bezetting van de band. Het geluid is meer Westcoast Music, een muziekstroming waar onder andere ook The Eagles toe behoort, met een mystiek tintje door de inbreng van Nicks. De LP Fleetwood Mac (de titel illustreert de nieuwe start) uit dat jaar is met name in Amerika een succes. Het fantastische nummer Rhiannon bereikt in vele landen, waaronder Nederland, de eerste plaats van de hitparade. Ook Landslide wordt een hit en maakt tot op de dag van vandaag onderdeel uit van de setlist van de live-optredens.

De ideale cocktail

Onderling botert het echter niet tussen de vijf groepsleden van de band. De twee jonge Amerikanen Buckingham/Nicks en de Engelsen Mick Fleetwood en Christine en John Mcvie lijken samen wel de ideale cocktail te vormen voor een permanent relationeel spanningsveld. In 1976 strandt het huwelijk van Christine en John (Christine blijft ook de scheiding de naam van haar ex-man voeren), scheidt Mick van zijn vrouw Jenny Boyd –de schoonzus van George Harrisson die destijds met Pattie Boyd  gehuwd was-  en komt ook een voorlopig einde aan de jarenlange relatie tussen Stevie en Lindsey. Mick Fleetwood en Stevie krijgen een kortstondige stormachtige verhouding die voor Lindsey onverteerbaar is. Deze houdt echter geen stand en Mick hertrouwt enkele maanden later waarna de lucht enigszins lijkt geklaard en er een basis is voor het opnemen van het album Rumours. De nummers gaan vrijwel zonder uitzondering over de relationele problemen van de bandleden. Stevie heeft grote moeite met de tekst van ‘Go your own way’, geschreven door Buckingham. Een zin als ‘Shacking Up Is All You Wanna Do’ vond ze respectloos. Het boosaardige karakter van de tekst is wel verklaarbaar maar het zingen van dit nummer (hoewel Lindsey de lead vocals voor zijn rekening neemt, Christine en Stevie verzorgen de backing vocals) is voor Nicks altijd moeilijk gebleven. Andere krakers op Rumours: Songbird van Christine Mcvie, Don’t Stop en The Chain. Laatstgenoemd nummer is, zeer uitzonderlijk bij Fleetwood Mac, geschreven door de 5 groepsleden en wordt tot op de dag van vandaag gebruikt door de BBC als openingsnummer voor hun verslaglegging van de Formule I-races.

Alle onderlinge relationele problemen in dit artikel beschrijven is schier onmogelijk. Incidenten waren er talloos, niet alleen vóór en ten tijde van Rumours, maar nog in sterkere mate in 1978 en 1979 toen nummers voor de opvolger Tusk geschreven en opgenomen moesten worden. Christine begon een stormachtige relatie met Beach Boy Dennis Wilson (note: het bijzondere verhaal van Brian Wilson/The Beach Boys ga ik zeker nog eens opschrijven), Mick ging failliet, John worstelde met een alcoholverslaving en Stevie was zwaar verslaafd aan de cocaine. Alle druk kwam bij Lindsey te liggen. Hij schreef het leeuwendeel van de nummers voor dit dubbelalbum (met toch nog verrassend sterke bijdragen van Stevie middels de nummers Sara en Storms).

Vooral in Amerika valt de verkoop enorm tegen

Van het album worden ‘slechts’ 8 miljoen exemplaren verkocht. Vooral in Amerika valt de verkoop enorm tegen. Ik heb de elpee in 1980 gekocht voor 5 gulden bij platenhandel Bij de Put in Leeuwarden. Uit de hoes was een klein stukje geknipt. Een Amerikaanse persing. Miljoenen exemplaren werden verscheept van de Verenigde Staten naar Europa.

Bijzonder is dat later (ook in de USA) een enorme herwaardering voor Tusk en met name de titelsong is gekomen. Mirage uit 1982 verkoopt nog goed maar na het in 1987 verschenen Tango in the Night (met de hit Little Lies) verlaat Lindsey de band vanwege spanningen in de groep.

Solo

Na het zwakke Behind the Mask vertrekken ook Christine en Stevie. Solo worden door de vertrokken groepsleden albums opgenomen. Artistiek soms erg interessant maar commercieel wordt het succes van Fleetwood Mac als groep zelfs niet benaderd.

In 1993 is er eenmalige reünie bij de inauguratie van Bill Clinton als president. Na radiostilte in de volgende jaren keert het trio terug voor een toernee, naar aanleiding waarvan het live-album ‘The Dance’ verschijnt en voor prima verkoopcijfers zorgt. Christine verlaat echter vanwege psychische problemen direct de band weer.

In 2009, 2013 en 2015 wordt ook Nederland aan gedaan

In 2003 verschijnt Say You Will, een verrassend sterk nieuw studio-album. Daarna wordt jarenlang uitgebreid getoerd, waarbij in 2009, 2013 en 2015 ook Nederland wordt aangedaan. Het spetterende optreden in de Ziggo Dome (met een hoofdrol voor Lindsey Buckingham vanwege zijn gierende gitaarwerk!) zal ik niet licht vergeten want de inmiddels 70-jarige Christine Mcvie is weer bandlid.

Een nieuwe worldtour staat gepland voor 2018. Lindsey Buckingham heeft in 2017 samen met Christine Mcvie een CD, getiteld Lindsey Buckingham/Christine Mcvie uitgebracht. De ritmesectie: Mick Fleetwood en John Mcvie. Dus met inbreng van  vier van de vijf leden van de band maar Stevie Nicks wilde geen nieuw album uitbrengen onder de vlag van Fleetwood Mac. Het lukt haar, zo wordt beweerd, niet om zelf nieuwe nummers te schrijven. Uit jaloezie weigert ze om te participeren. Uiteraard weer een bron voor onderlinge haat en nijd. Het album zou onder de naam Fleetwood Mac ongetwijfeld veel beter zijn verkocht. 

Buckingham ontslagen

Op 9 april 2018 meldt Rolling Stone dat Buckingham door de band is ontslagen en beurtelings zal worden vervangen door Neil Finn (frontman van Crowded House) en Mike Campbell, gitarist van de Heartbreakers, de begeleidingsband van de vorig jaar overleden Tom Petty.

Op 26 april zegt Stevie Nicks: ‘er is geen sprake van ontslag maar Lindsey wilde in 2018 nog niet touren maar pas eind 2019. Uiteindelijk is onderling overeengekomen om zonder hem verder te gaan’.  Een bevestiging van Lindsey Buckingham dat dit klopt of dat sprake is van een Little Lie ontbreekt nog.

Fleetwood Mac start haar nieuwe tournee in oktober. Concerten zijn voorlopig gepland in de Verenigde Staten t/m april 2019. Daarna volgt ongetwijfeld Europa. Wie weet is Lindsey dan weer terug. Het is tenslotte bij Fleetwood Mac zoals U2 zong op The Joshua Tree: With or Without You.