Vorige week vrijdagmiddag rond kwart over twee klonken er hier in Leeuwarden meerdere sirenes. Dat gebeurt dagelijks en wie in een stad woont, kijkt daar niet echt van op. Ik ook niet, al heb ik het wel gehoord. Dat er vlak daarvoor een ernstig ongeval plaats had gevonden op de Harlingerstraatweg en dat Aart Staartjes (81) daarbij ernstig gewond raakte, bleek pas veel later.
Staartjes, die sinds zeven jaar in het nabijgelegen Dronryp woonde, reed met zijn brommobiel de weg op en werd in de zijkant aangereden door een auto. De deur van zijn brommobiel brak af. De bestuurster van de auto, waarvan na onderzoek blijkt dat ze geen schuld had, kwam met de schrik vrij. ‘Meneer Aart’ overleed afgelopen zondag aan de gevolgen van het ongeluk.
Bedenker van kinderseries
Velen van ons verliezen met de tragische dood van de acteur een jeugdheld. We groeiden allemaal met hem op. Staartjes was de bedenker van geweldige kinderseries als de Stratenmakeropzeeshow, J.J. de Bom en De film van Ome Willem. Hij zocht schrijvers bij elkaar, zoals Willem Wilmink, Hans Dorresteijn en Karel Eykman, die op een unieke manier controversiële en taboedoorbrekende onderwerpen behandelden. Sommige kinderen mochten van hun ouders niet naar de programma’s kijken, terwijl ze dat juist wilden natuurlijk. De makers kregen veel lof voor het feit dat ze gedurfde thema’s bespreekbaar maakten. In zijn kinderprogramma’s wilde Aart Staartjes opkomen voor kinderen en televisie maken vanuit hun perspectief. Hij vond het belangrijk dat ze serieus genomen werden en gaf een duidelijke boodschap af dat ze niet alles hoefden te pikken van volwassenen. Zelf zei hij overigens ooit dat hij absoluut geen kindervriend was.
Meneer Aart
Later speelde Staartjes regelmatig een rol in het Klokhuis en werd hij bekend als meneer Aart van Sesamstraat. Een personage dat je zou kunnen omschrijven als mild mopperig. Het type dat ballen lek prik, maar ook op een wat norse manier aardig kan zijn. Altijd gekleed in een bruin kostuum gedroeg hij zich af en toe ronduit kinderachtig: meneer Aart gaf anderen de schuld, zei zelden sorry en pakte zonder schaamte het grootste gebakje. Hij deed van die dingen waarvan kinderen weten dat het niet netjes is, maar ook beseffen dat ze zich er zelf regelmatig schuldig aan maken. “Het is gedrag dat kinderen goed begrijpen”, zei hij daarover. In het tijdschrift Ons Amsterdam onthulde Staartjes ooit dat het personage van meneer Aart gebaseerd was op meester De Boer van zijn lagere school. “Hij kon geen les geven, hij had niks met kinderen. Tijdens zangles liep hij bijvoorbeeld met grote passen tussen de banken door en baste: doorzingen!”
Poep-en-pies-menuet
Aan braafheid had Aart een hekel. Hij was rechtdoorzee en hield er niet van de schijn op te houden. Samen met Joost Prinsen en Wieteke van Dort zong hij het legendarische Poep-en-pies-menuet, geschreven door Hans Dorresteijn.
‘Je moet die woorden niet gebruiken, anders ga je er naar ruiken / Nee, de woorden poep en pies zijn erg onnet en erg vies.’ Met als pakkend refrein: ‘Kakkedrolleschijtepoep-hanepikkelullie’.
Overigens koppelde Hans Dorresteijn Staartjes na het strandden van zijn eerste huwelijk aan zijn eigen ex-vrouw Hanna. Dorresteijn was zelfs getuige op hun huwelijk.
Dood zijn duurt zo lang
DWDD bracht een ode aan meneer Aart en had onder andere Bert Plagman te gast. Die vertolkt niet alleen sinds 1979 de rol van Tommie uit Sesamstraat, maar was ook goed bevriend met Staartjes. Hij zong, als zichzelf, het nummer van Harry Bannink “Dood zijn duurt zo lang”. Maar Tommie sijpelde toch in ieder woord een beetje door.
Het is niet fijn om dood te zijn.
Dat maakt me soms een beetje bang.
Het doet geen pijn om dood te zijn,
maar dood zijn duurt zo lang.
Als je dood bent slaap je stil.
Weet je wat ik weten wil.
Als je dood bent droom je dan.
En waar droom je van.
Het is niet fijn om dood te zijn.
Dat maakt me soms een beetje bang.
Het doet geen pijn om dood te zijn,
maar dood zijn duurt zo lang.
Ik maakte me weer veel te naar.
Ik laat gewoon het lampje aan.
Voor mij duurt het nog honderd jaar.
Voordat ik dood moet gaan.(misschien wel duizend jaar, zohé)
Het was ontroerend en raakte niet alleen mij, maar vele kijkers. Op de achtergrond was een filmpje van Aart te zien, die zich omdraaide en wegliep. Bert eindigde met de woorden: “Dag Aart, dag mooie vriend” en zwaaide. Prachtig..
Aan tafel zat ook Özcan Akyol, die Aart Staartjes kortgeleden nog uitgebreid interviewde voor het programma Sterren op het Doek. Daar vertelde de acteur dat hij voelde dat hij in het laatste bedrijf van zijn leven zat. Op de vraag van Eus of hij bang was voor de dood zei hij “Nee. Ik weet niet wat ik moet verwachten, maar ik ben niet bang.”
Ode aan een vriend
Ook de nieuwe talkshow Op1 besteedde aandacht aan het overlijden van Aart Staartjes. Aanwezig waren zijn oud-collega’s Gerda Havertong (Sesamstraat), Wieteke van Dort (Stratenmakeropzeeshow en J.J. de Bom) en Edwin Rutten (De film van Ome Willem). Ze haalden herinneringen op aan hun geliefde vriend aan de hand van fragmenten. Onder andere uit Sesamstraat, waarin Pino Meneer Aart mist en zegt “Hij moppert wel veel, maar eigenlijk is ie heel aardig” en hilarische beelden uit het Klokhuis. Aart Staartjes laat een heleboel geweldig werk achter. Hopelijk zullen al die beelden nog tot in lengte van dage worden herhaald, zodat deze begenadigd acteur op die manier voort blijft leven. Want dat verdient hij zonder twijfel.
De foto’s komen uit mijn eigen boek “Poehéé! Het verhaal vcan Sesamstraat” van Ajé Boschhuizen