Zo creëer je een bloemenzee met de zaadjes van uitgebloeide planten

Bloemenzaden oogsten kan je heel makkelijk zelf doen, lees hier onze tips, zodat je kan zaaien van je eigen gratis zaaigoed. Ook leuk om cadeau te doen!

Een tuin vol gekleurde bloemen en zoemende insecten die zich tegoed doen aan alles wat die bloemen te bieden hebben; ik vind het een genot om naar te kijken. In Denemarken, waar ik net vandaan kom, bloeien de stokrozen weelderig en in veel bermen zie je een mix van rode klaprozen en diepblauwe korenbloemen. Prachtig! Ik zou willen dat er in ons land meer bermen zouden zijn met wilde bloemen. Dat zou ook nog eens heel goed zijn voor de insecten, want die hebben het heel moeilijk. En we kunnen echt niet zonder.

Omdat het nu hét moment is om zaadjes te winnen en te planten, hierbij wat tips. Zelf heb ik de afgelopen weken, zowel hier als in Denemarken, heel veel zaadjes verzameld. Die krijgen binnenkort een plekje in mijn eigen tuin en in het plantsoentje in onze straat.

Stokroos

De stokroos heeft platte zaadjes die tegen elkaar aan gedrukt zitten. Als de zaaddozen bruin zijn kun je ze afknippen en de zaden winnen. Over het algemeen is een stokroos een tweejarige plant. Het eerste jaar groeien er alleen bladeren, pas het jaar daarna komen de (prachtige) bloemen. In Denemarken komen stokrozen heel veel voor. Ze sieren de vakwerkhuisjes in vele kleuren.

Stokrooszaden kunnen het hele jaar door gezaaid worden, behalve als het vriest. Kies een zonnige plek en strooi de zaadjes uit over een stukje omgespitte grond. Dek toe met een klein laagje aarde. Houd ongeveer 30 cm rondom elke plant vrij.

Lupine

Zittend op ons terras in het Deense vakantiehuis werden we ineens beschoten. We hoorden een klein knalletje en er vlogen zaadjes in het rond. Die bleken afkomstig van de lupine. Deze mooie plant, die helaas erg geliefd is bij slakken, heeft een ingenieus voortplantingssysteem. De peulen springen vanzelf open en daardoor schieten de zaden weg. Echt heel leuk om te zien. Maar wacht dus niet te lang, want dan zijn de zaadjes al weg.

Week de zaadjes van de lupine een nacht in lauw water en plant ze daarna. Het is eigenlijk te laat in het jaar om nu nog in de volle grond te zaaien, al kan de gele lupine beter tegen vorst dan de blauwe. Je kunt de gok nemen en hopen op een warme nazomer of je zaait ze in kleine potjes of in een zaaibakje. Neem één zaadje per potje en plant de lupine uit als de plant zo’n 10 centimeter hoog is.

Akelei

De akelei is een sierlijke plant die je in veel bijzondere varianten ziet. Vooral die met tweekleurige bloemen zijn erg mooi. De zaaddoos is een soort peperbus die de zaadjes uitstrooit. Schud maar eens zachtjes aan de bruine zaaddozen; je kunt de zaadjes horen rammelen. Knip ze voorzichtig af en houd ze daarbij rechtop, want de zaadjes vallen er makkelijk uit. De akelei kun je prima in augustus of september zaaien. Het is een koudkiemer, die wacht op de kou in de grond.

Papaver

De papaver heeft een kwetsbaar uiterlijk, met blaadjes die van zijde lijken. De plant heeft zaadbollen, die open gaan als het zaad rijp is. Je kunt ze net als bij de akelei horen rammelen. Als de zaden rijp zijn gaat het dakje bovenop omhoog en kun je de donkergrijze zaden er zo uitschudden. Knip de stengel af en houd de bol goed rechtop. Zaaien kan het hele jaar, op een stukje geschoffelde grond. Doe je het nu, in het najaar, dan gaan ze volgend jaar bloeien.

Judaspenning

De judaspenning is een leuke bloem, maar de zaaddozen zijn ware kunstwerken. Ze bestaan uit twee dekvliezen met binnenin een doorzichtig vlies; de penning. Heel bijzonder. De plant is erg makkelijk en er komen veel insecten op af. Hij doet het overal goed, ook in de schaduw. En staat hij ergens waar je ‘m niet wilt hebben, dan trek je de judaspenning zo uit de grond. Win de zaadjes door de vliesjes van elkaar los te maken. Dat is best een leuk klusje. Als je de compartimenten hebt losgemaakt blijft een stengel over met de penningen. Die lijken van satijn als er licht doorheen schijnt. Je kunt de stengels ook los als decoratie gebruiken, bijvoorbeeld in een droogboeket. Judaspenning bloeit in het vroege voorjaar met paarse bloemen. De zaden kun je in september zaaien. Voor de winter ontstaat dan nog een kiemplantje, dat uitgroeit tot een rozet.

 Algemene zaaitips voor bloemen

  • Zaai niet het hele zakje in één keer. Verdeel het zaaien over circa 3 momenten (zo krijg je een lange bloeiperiode)
  • Maak de grond eerst iets los en verwijder nauwkeurig alle onkruid
  • Zaai de zaden op een diepte die ongeveer 2 keer het formaat van het zaadje is
  • Denk eraan dat vogels zaden erg lekker vinden en ze kunnen opeten
  • Zaad ontkiemt door een combinatie van zuurstof, vocht en warmte. Vergeet dus niet water te geven (geen straal, want dan spoelt het zaad weg)
  • Voorzaaien kan ook, in september of in januari-februari in een koude bak en dan uitplanten in maart. Heb geduld, want het duurt 1-3 maanden voor de zaadjes kiemen.

Geef zaadjes cadeau

Heb je er wel eens aan gedacht om bloemzaadjes cadeau te doen? Als je ze in een papieren zakje stopt, dan is het een enorm leuke verrassing, bijvoorbeeld via de post. Zorg dat de zaadjes goed droog zijn. Papieren zakjes vind je in verschillende (web)winkels, maar het is ook leuk om ze zelf te maken. Daarvoor kun je oude tijdschriften gebruiken en een enveloppenmal. Die mal kun je kopen, maar hier vind je een voorbeeld om te printen op stevig papier.

Guerrilla Gardenig

Wat je ook met de zaadjes die je niet gebruikt kunt doen, is ze zaaien op openbare plekken. Dat heet guerrilla gardening. Je doet er insecten een groot plezier mee en het staat ook nog eens vrolijk. Met een bloemenexplosie in jouw plaats of buurt geef jij de biodiversiteit een flinke boost en ook je buurtgenoten worden er blij van.