In het tv-programma Nachtdieren gaat Ryanne van Dorst op zoek naar het mysterie van de nacht. Terwijl de meesten van ons slapen, zijn er altijd mensen wakker. Omdat ze werken, niet kunnen slapen of niet willen slapen. Wie zijn die nachtdieren? Haar nachtelijke ontdekkingstocht zorgt voor hilarische en ontroerende ontmoetingen met de meest uiteenlopende types. Ryanne belt bij huizen aan waar het licht brandt of spreekt mensen aan die nog op straat zijn. In de aflevering van afgelopen dinsdag bracht Ryanne, die ook bekend is onder haar artiestennaam Elle Bandita, een bezoek aan Friesland.
Nachtdieren is bezig aan haar derde seizoen. Het programma lijkt Ryanne op het lijf geschreven:
“Wanneer de dagelijkse sleur stilligt en de mensen aan het slapen zijn, krijg ik een enorm gevoel van vrijheid. Het idee dat alles kan. Ik wil weten wat mensen met deze vrijheid doen. Of zijn er mensen die juist een gevangene van de nacht zijn?” – Ryanne
Ford Mustang Coupé
Dit keer onderzoekt ze het nachtleven in Friesland, rondrijdend in een opvallende Ford Mustang Coupé. De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik het programma nog nooit gezien had. Maar het feit dat ze ’s nachts een kijkje in onze provincie heeft genomen, triggerde me om toch een keer te kijken. En ik vond het eigenlijk wel een leuk programma. Ik ben zelf totaal geen nachtmens en heb dan ook met enige verbazing gekeken naar wat er vlakbij allemaal gebeurt als ik al lang lig te slapen.
Clichés
Ryanne is zoals altijd volledig zichzelf en roept wat in haar opkomt. Ze trekt alle clichés over Friesland uit de kast: “Overdag wordt er natuurlijk heel de dag geschaatst, maar ik heb echt werkelijk geen idee wat ze ’s nachts uitspoken”, “O er is een wegblokkade, maar daar staan Friezen bekend om” en natuurlijk “It giet oan” en “Fryslân boppe”. Ook woordgrapjes worden niet geschuwd. Als de presentatrice om kwart voor vier ’s nachts voor de deur van O. van der Ploeg staat, merkt ze op dat Syb daar misschien wel woont. “Straks wordt ie boos en dan word ik vermoord en dan haal ik de nije dei niet meer” voegt ze daar nog aan toe. En deze heeft ze vast van tevoren uit het hoofd geleerd: “Een ding weet ik wel: ook al is Friesland plat, it hat syn hichtepunten”.
Vanaf de borst verlamd
Maar hoe cliché ook, het stoort me niet echt. Ryanne weet namelijk ook inhoud aan het programma te geven. In Bolsward treft ze de 22-jarige Sylvan. Sylvan komt net thuis na een bezoek aan vrienden en blijkt in een rolstoel te zitten door een ongeluk met een crossmotor. Ik besef dat hij even oud is als mijn zoon. Ryanne is welkom in het aangepaste gedeelte van het huis van zijn ouders waar hij woont en hij zet meteen heel gastvrij koffie. Een ontroerend gesprek volgt. De houding van Sylvan is bewonderenswaardig. Als hij kon lopen zou hij meteen weer gaan crossen, vertelt hij. Maar dat zal nooit meer gaan, want hij is vanaf zijn borst verlamd. Om toch een beetje te racen heeft hij een speciaal gemotoriseerd wiel voor aan zijn rolstoel. Ondanks dat hij zegt dat al zijn dromen zijn verdwenen, straalt hij positiviteit en kracht uit.
Zeulen met een lijk
Ryanne komt verder twee vleermuisonderzoekers tegen. Ze krijgt een batdetector in de handen gedrukt en vindt het helemaal te gek. Als ze het werk van een nachtelijke graffitispuiter staat te bekijken, die ondertussen in de gaten houdt of iemand hem ziet, wordt ze daar zelf ook zenuwachtig van. De man is al drie keer opgepakt, maar kickt op de spanning die het met zich meebrengt. De scène in de Weaze is redelijk bizar. Er loopt een vrouw met een zak te zeulen en Ryanne vraagt of ze met een lijk aan het sjouwen is. Het blijkt om een sekspop te gaan, die naar een erotisch centrum gebracht moet worden. Ryanne is niet te beroerd om even te helpen en gooit er weer even wat grapjes tegenaan: “We moeten wel anderhalve pop afstand houden” en “Dit is dus een soort dokterspraktijk”. Hoewel ze niet snel te choqueren lijkt, weet ze niet zo goed wat ze ervan moet vinden. Dat geldt eerlijk gezegd ook voor mij. Helemaal als ik de mevrouw van de sekspoppen hoor zeggen dat mannen zich echt aan zo’n pop gaan hechten.
Cacao Truffel ceremonie
Dat er ‘s nachts in Feanwâlden Cacao Truffel ceremonies worden gehouden was mij ook niet bekend. De geestverruimende middelen, die op pindarotsjes lijken, zorgen voor een ander bewustzijn, waardoor onverwerkte trauma’s geheeld kunnen worden. Ryanne neemt een kijkje in de serene ruimte waarin de ceremonie met twee deelnemers en twee begeleiders plaatsvindt. Ze noemt die een psychonaute vertrekhal, maar blijft wel respectvol.
Er is nog veel meer te vertellen over dit programma, dat maar een half uur duurt. Maar kijk het vooral even zelf terug, wie weet komen er nog bekenden voorbij. De aflevering was dinsdagavond te zien op NPO3. Kijk de uitzending hier terug.
Foto’s: BNN/VARA