Wiebe Dooper, zelf ook een dichterlijke bevlogenheid rijk, gaat in gesprek met dichter Marten Visser.
Dichter Marten Visser uit Sneek is een bekend gezicht in de wereld van dichtend Friesland. Onlangs verschenen drie gedichten van hem in de bundel Vrij uit, een uitgave van de Leeuwarder cultuurorganisator Henk Dillerop. Daarnaast richtte Visser recent met stadsgenote Amieke de Rapper de literaire stichting FryX op. Ook gaf Marten Visser zelfstandig drie dichtbundels uit en organiseerde hij diverse optredens van Sneker dichters en verhalenvertellers in de bibliotheek, Antonius en cafés.
Op ongeveer welke leeftijd begon u serieus gedichten te schrijven? En hoe verklaart u dat achteraf?
Na mijn veertigste jaar, toen mijn leven een andere wending nam. Ik begon ervaringen op papier te zetten om zo dingen los te kunnen laten.
Wat zijn de hoofdkenmerken van uw poëzie?
Dat zijn jeugdbelevenissen, muzikale ervaringen, humor en vooral dingen relativeren.
Hoe omschrijft u zich bij voorkeur als dichter? Of wat voor type dichter bent u?
Het hangt van het onderwerp af in welke stijl ik dicht. Een vers kan melancholisch zijn, maar ook doorspekt met zelfspot of het heeft een humoristische tint. Ik zit dus niet vast aan een bepaald genre of stijl.
In hoeverre bent u van mening dat dichten een ontsnapping uit de werkelijkheid is?
Ik noem vaak de vergelijking van Einstein ‘logica brengt je van a naar b, verbeelding brengt je overal’. De dichter mag zijn eigen werkelijkheid creëren.
Wat zijn de titels van uw dichtbundels? En wat is uw favoriete dichtbundel? En waarom juist deze?
‘Overleven’ in 2007, ‘Passen en meten’ in 2008 en ‘Luchtkastelen’ in 2013. De laatste is mijn favoriete bundel, omdat ik hierin merk dat ik als dichter gegroeid ben, me vrijer beweeg in thema’s.
In welk gedicht van u klinkt de ouderwetse sfeer van de Sneker wijk Noorderhoek door? Welke persoonlijke betekenis ontleend u aan dit vers?
In ‘Luchtkastelen’ staat het vers ‘Eeltje Halbertsmastraat’ waar ik mijn jeugd doorbracht en de straat het middelpunt was van het gebeuren met daarbij het knikkeren en dat ‘s avonds de buren op straat met elkaar spraken. De wereld was nog ‘smûk’.
Hoe raakte u betrokken bij het organiseren van het optreden van dichters in Sneek? Kunt u hierbij enkele optredens noemen?
Door de samenwerking met een aantal dichters uit Sneek zijn de projecten ‘Kleintsje Stadsherberg’ en ‘Sneek fan alle markten thús’ georganiseerd. Evenals optredens in de bibliotheek en Antonius.
Waar ligt uw hart het meest: het optreden als dichter of het organiseren van een dichters-evenement?
Vanuit mijn muzikale achtergrond, waarin organiseren en improviseren mij niet vreemd is, vind ik beide mooi om te doen. Het organiseren, de omgang en contacten met mensen, en de voordracht met de gedichten, ervaar ik als plezierig.
Wat beoogt stichting FryX?
Mensen met elkaar in contact brengen en de interesse van mensen aanwakkeren voor culturele activiteiten, met name voor literatuur en poëzie.
In welke zin hanteert stichting FryX het begrip laagdrempelig?
We stellen een mix samen van dichters en verhalenvertellers die vanuit hun gevoel hun ervaringen delen over hun buurt, werk et cetera. Een optreden wordt omlijst met muziek. De respons die wij vaak krijgen is dat er veel herkenning uit spreekt en dat het ‘vooroordeel’ dat poëzie stoffig is en een elitair karakter heeft, verandert naar tastbaar en levendig.
Verloren zomer
Vele zomers geleden aanbaden
we dezelfde zwaluwen, die
poëzie schreven op het
maagdelijk azuren ochtend gewelf
En stilden wij ons verlangen
met vers geplukte korenbloemen
en laafden ons aan de koele ochtenddauw
We vlochten de dagen aaneen
er bestond geen verleden,
toekomst een andere planeet
alleen het heden was, zoals het was
Elke verzwakte straal van
het stervende albasten avondlicht
had de belofte van een nieuwe dag
Ter nachtelijke uren slopen wolven
verhult in schaapkledij, zij
planten knekels van ontluikend
wantrouwen tussen ons
De cynisch lachende zandloper
haalde ongemerkt als gesponnen
spinrag zijn gezaaide gal
We verloren ons in eigen gelijk
en onuitgesproken verlangens, gezaaid
door ongevraagde raadgevers
zij fluisterden achter elke boom
De zwaluwen vlogen naar warmer
oorden, ons licht doofde het werd kil
in ons hart.
©Marten Visser.
Foto: Jeroen van der Kallen
