Omroep Max brengt vanavond een ode aan Martine Bijl

Vanavond zendt Omroep MAX een speciale uitzending uit over de overleden Martine Bijl. Volgens de omroep verdient zij een uitgebreide terugblik op haar leven en veelzijdige carrière.

Samen met Robert en Janny maakte Martine Bijl van Heel Holland Bakt op omroep Max een succes. Ze presenteerde het programma, waarin tien Nederlanders strijden om de titel ‘beste thuisbakker van Nederland’, met een enorme dosis humor. Toen ze in 2015 getroffen werd door een hersenbloeding, nam André van Duin tijdelijk het stokje over. Martine keerde echter nooit terug en overleed 30 mei jl. op 71-jarige leeftijd.

Naar aanleiding van dat overlijden is vanavond om 20.40 uur op omroep Max een eerbetoon aan Martine Bijl te zien; een terugblik op haar lange carrière, maar ook een portret van de mens Martine. MAX-directeur Jan Slagter: “We willen haar talent, haar veelzijdigheid en haar vriendschap in beeld brengen. En we willen tonen wat een groot gemis haar overlijden is voor heel veel mensen.”

Enorm veelzijdig

De jongere generaties kennen Martine Bijl waarschijnlijk van Heel Holland Bakt, maar ze was enorm veelzijdig. Zingen, musicals vertalen, cabaret, acteren, presenteren, boeken schrijven; ze kon het allemaal. Aan het begin van haar carrière was Martine vooral actief als zangeres. Ze ontving in 1968 zelfs een Edison. Haar echte doorbraak bij het grote publiek kwam door het spelprogramma Wie van de drie? waar ze elf jaar panellid was, samen met onder andere Kees Brusse en Albert Mol. Daarna kreeg ze haar eigen showprogramma ‘Martine’, vol met liedjes en sketches. Het leverde haar de Gouden Televizierring op. Eén van haar hilarische typetjes was roddelverslaaggeefster Agnes de Boer. Begin jaren tachtig volgden er solo-theatervoorstellingen, waarin Bijl met scherpe en humoristische teksten kwam, zoals het lied ‘Een kleine ingreep’.

“Nou mijn man vond het fantastisch mijn gezicht was weer elastisch
Niks geen rimpels niks geen vouwen, net zo glad als bij ons trouwen
Maar toen zei dus een vriendin het is wel gek
Maar je kop past nu niet goed meer bij je nek.”

Actrice

Als actrice speelde Martine een rol in de speelfilm Help de dokter verzuipt! en samen met vader en zoon Kraaijkamp was ze negen seizoenen te zien in de sitcom Het zonnetje in huis. In 2012 kwam Bijl voor het laatst als actrice in actie voor de film ‘Alles is familie’.

U moet de groenten van HAK hebben

Haar droge humor maakte van de commercials van Hak een enorm succes. Zittend in een groen veld met meneer de Haan altijd ergens in de buurt, nam ze vanaf 1986 veertig verschillende spotjes voor HAK op. De laatste was in 2013 en die zat geheel in Martine-stijl  vol met woordgrapjes:

“Beste Weilandgenoten, ik leg het bijltje erbij neer. Ja, dat is een beslissing die erin hakt. Het lege pot-syndroom, wie kent het niet. Ik ga u wel een potje missen. Voor deze ene keer moet u niet de groenten van Hak hebben, maar de groeten van Martine.”

Over perziken in een potje zei ze ooit ondeugend: ‘Als ik zo’n zacht huidje had, ging ik ook meteen achter het raam zitten.’

Geweldig met taal

De liefde van Martine Bijl voor taal kwam volledig tot zijn recht in de vertalingen die ze maakte van  maar liefst veertien musicals, waaronder The Lion King, Tarzan en Mary Poppins. Ze won driemaal een Musical Award voor die vertalingen: met Aida, La Cage Aux Folles en Billy Elliot de Musical.

Albert Verlinde zei  deze week over haar taalkunsten: “Je hebt geen moment heimwee naar het Engelstalige origineel. De verzorgde taal stond voor haar altijd voorop, ook als ze op tv presenteerde. Ze sprak eigenlijk alsof ze ter plekke een column schreef. Dat gaan we echt missen.” Ook Joop van den Ende hield ontzettend veel van haar manier van vertellen. “Wat zij kon, was buitengewoon vriendelijk en correct iets vertellen, maar met een toon, een ondertoon die zo’n tweede laag was en zo vilein. Daar was zij uniek in, ik heb daar altijd van genoten.”

Privéleven

Martine Bijl trouwde in 1967 met gitarist, componist en tekstschrijver Henk van de Molen, die zijn vrouw verliet voor de toen 19-jarige Martine. Van der Molen schreef vele liedjes voor haar. In 1990 verliet Bijl op haar beurt haar man voor presentator en regisseur Berend Boudewijn. Vlak na het overlijden van Van der Molen in 1992 vroeg Boudewijn haar ten huwelijk.

Hersenbloeding

Op een zonnige septemberochtend in 2015, net na de afronding van de opnames van ‘Heel Holland Bakt’ van dat seizoen sloeg het noodlot toe. “Achter mijn ogen knapte een ballonnetje. In de verte riep Berend mijn naam.’ Het bleek een hersenbloeding. Martine moest lang revalideren en kreeg in die periode ook te maken met een depressie. Ze schreef er in 2018 een boek over, getiteld ‘Rinkeldekink’. Het is een ontroerend boekje. De hersenbloeding bleek haar taalvermogen en humor niet aangetast te hebben. Ze vertelt in ‘Rinkeldekink’ ondermeer over de chaos in haar hoofd. Om meer grip op zichzelf te krijgen, gaf ze het een naam. Ze schrijft over E.T., het buitenaardse mannetje uit de gelijknamige film, dat in haar hoofd is gekropen. Ze sprak hem regelmatig toe.

Veel te jong nam Martine Bijl vorige week afscheid van het leven en van de onrust in haar hoofd die haar ziekte teweeg had gebracht. Het eerbetoon van vanavond aan de talentvolle duizendpoot zal zeker de moeite van het kijken waard zijn.

Foto Martine Bijl: © Roland J. Reinders / MAX