Nationale kringloopdag: vergeet Ikea, kies voor de kringloop

Duurzaam winkelen doe je bij een kringloopwinkel en daar is deze week extra aandacht voor. Zaterdag 2 oktober is het nationale kringloopdag en alle mogelijke activiteiten worden over de rest van de week verdeeld. Raak geïnspireerd, ga opruimen of schaf voor een prikkie iets aan en geef het een tweede leven.

Kringloopwinkels zijn geschiedeniswinkels, schreef Wim Boevink in dagblad Trouw. “Vrijwel alles is na aanschaf in gebruik geweest en weer afgedankt, heeft een leven achter de rug.” Mooi gesproken. We hechten hier tegenwoordig weer waarde aan, aan gebruikte spullen die nog dik in orde zijn. Lange tijd deden we het met spullen waar we eigenlijk niet echt waarde aan hechtten. We gingen met van alles heel vluchtig om. Gooiden makkelijk weg. Spullen gingen gauw stuk of we dankten ze al snel af.

Het was jarenlang not done om tweedehands spullen te hebben. Oude troep werd het genoemd en je hoefde er nergens mee aan te komen, totdat in de jaren tachtig van de vorige eeuw de kringloopwinkel ontstond uit het besef dat we minder moesten weggooien. De afvalberg werd te hoog en er bleken veelvuldig nog prima bruikbare spullen te worden weggedaan. Zonde.

We komen terug van die weggooi-cultuur. We gaan vaker voor spullen die lang mee moeten, duurzaam zijn. Die we niet weggooien, maar liever repareren. Omdat we er waarde aan hechten. Zelfs als je ze zelf niet meer kunt gebruiken, kun je ze nog doorgeven. Kringloopspullen zijn als vanzelf dan duurzaam, ze krijgen een tweede leven. En er zijn veel liefhebbers.

Wat is een kringloopwinkel?

Bovendien worden de spullen voor een prijs aangeboden die minder financieel bedeelden de mogelijkheid geeft een prima interieur of goed bruikbare keukenspullen te kopen. Soms zelfs een fiets of een wasmachine. Daarnaast zorgt de kringloop voor werk voor laaggeschoolden die er de spullen sorteren en soms herstellen. Ook biedt de kringloop wel leer/werk trajecten voor werklozen. Zo is ‘de kringloop’ een fenomeen dat steeds meer aan populariteit wint en inmiddels waan je je op zaterdagmiddag bij een gemiddelde kringloopwinkel in een soort Ikea. Het is er druk.

Het zijn ook niet altijd louter mensen met een kleine portemonnee die de winkels bezoeken. Inmiddels komen er mensen uit alle lagen van de bevolking, op zoek naar een koopje of soms zelfs een schat. Een vintage meubeltje waar ze elders veel meer geld voor moeten neertellen. Een enkele keer een designstuk dat door anderen over het hoofd werd gezien.

Nederland telde in 2017 meer dan zeventienhonderd kringloopwinkels. De geschatte omzet bedroeg 250 miljoen euro. Daar zou deze week best eens wat bij kunnen komen. De eerste zaterdag van oktober is namelijk uitgeroepen tot nationale kringloopdag. Dit jaar is er, vanwege corona en een goede spreiding van het publiek, zelfs een hele week gereserveerd om het kringloopfenomeen luister bij te zetten. Van zaterdag 2 oktober tot en met 9 oktober, de dag van de duurzaamheid, zijn er activiteiten en acties in kringloopwinkels, zoals workshops, veilingen en soms een vrijwilligersmarkt. Online vindt er ook veel plaats om aandacht voor de kringloopwinkels te vragen.

Hoe werkt een kringloopwinkel?

Overigens mag niet elke winkel zich zomaar kringloopwinkel noemen. Er bestaat een keurmerk: 100% kringloop. Dit garandeert dat de kringloopwinkel professioneel georganiseerd is en verantwoordelijk omgaat met mens en milieu. Kringloopwinkels die lid zijn van de Branchevereniging Kringloopbedrijven Nederland (BKN) kunnen dit keurmerk aanvragen. Ze krijgen het predicaat als ze voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen, zijn een sociale onderneming zonder winstoogmerk. Het geld dat wordt verdiend wordt geïnvesteerd in maatschappelijke diensten. Aangesloten kringloopwinkels vind je hier.

Nieuw concept: circulaire arbeidscentra

Dat het streven naar duurzaamheid en zorg voor het milieu niet bij kringloopwinkels alleen blijft, blijkt uit de ambitie van de BKN om meer circulaire ambachtscentra te creëren. Circulaire ambachtscentra zijn een plek waar het onnodig weggooien van materialen en grondstoffen wordt voorkomen en waar spullen en materialen een tweede leven krijgen. Het is een centrale plek in een gemeente waar samenwerkingen tot stand komen, bijvoorbeeld met het (technisch) onderwijs, met een sociale werkplaats, met milieustraten of met Repair Café’s. Vele varianten zijn denkbaar. Zo wordt er gestreefd naar minder afval en méér kansen voor mensen met een arbeidshandicap.

Wat kan naar de kringloopwinkel?

En vooral wat niet? Mensen willen nog wel eens van alles bij de kringloop dumpen, maar daar zijn regels voor. Meubels, boeken, gereedschap, speelgoed, werkend witgoed, herbruikbare bouwmaterialen en tweedehands kleding kunnen allemaal naar de kringloopwinkel. Wat niet naar de kringloop kan zijn incomplete of vuile meubels, vloerbedekking, stoep- en straattegels, huisvuil, chemisch afval en niet-watergedragen verf. Het is maar dat je het weet.