Als je kippen wilt aanschaffen, heb je hoe dan ook een nachthok nodig. Een nachthok is een hok waar de kippen ’s nachts veilig kunnen slapen en ook is het een goede schuilplaats waarin ze zich kunnen terugtrekken als er sprake is van kou, wind en regen. Je kan een kant-en-klaar kippenhok in de winkel kopen, maar er zijn ook tal van mogelijkheden zodat je zelf een nachthok voor je kippen kan gaan maken. Maar aan welke eisen moet een goed nachthok voor kippen nou voldoen? Hoe groot moet het nachthok zijn, welke materialen gebruik je voor de bouw van een nachthok en hoe kan je het hok optimaal ventileren?
Het nachthok
Het nachthok moet de veilige haven voor kippen zijn. ’s Nachts brengen zij er al hun tijd in door, het liefst op zitstokken. Ook overdag zijn de kippen vaak in het nachthok te vinden, omdat hun voer daar vaak staat en het nachthok ook vaak plek biedt voor de legnesten waar hennen van gebruik kunnen maken.
Plaatsing van het nachthok
Als je een nachthok voor kippen wilt bouwen, moet je rekening houden met verschillende zaken. Zo is het bijvoorbeeld belangrijk dat de voorzijde van het nachthok zo veel mogelijk gesitueerd staat op het zuidoosten. Zo profiteren de kippen optimaal van de ochtendzon en staat het hok op het heetst van de dag met de voorkant in de schaduw. De voorkant van een nachthok voor kippen hoort niet op een plaats te staan waar de zon de hele dag kan schijnen, dit omdat kippen zeer slecht tegen hitte kunnen. Ook tocht is niet goed voor kippen, ze kunnen er zelfs aan overlijden, waardoor het belangrijk is dat de hok in dat opzicht ook in de luwte ligt.
Bouwvergunning nodig?
Voordat je een nachthok voor de kippen gaat bouwen, kan je het beste advies inwinnen bij de gemeente. Voor kleine kippenhokjes is vaak geen bouwvergunning nodig, maar voor een groter kippenhok of nachthok is soms een bouwvergunning nodig. Wanneer je zonder bouwvergunning gaat bouwen, kan je later voor een hoop problemen komen te staan als je hebt gebouwd zonder bouwvergunning en de gemeente gaat klagen.
Welke materialen gebruik je voor het nachthok?
De meeste kippenhokken en nachthokken die kant-en-klaar te koop zijn of die worden gemaakt door kippenhouders, zijn gemaakt van hout. Maar wanneer je zelf erg handig bent, of iemand kent die goed kan metselen, is een stenen hok beter als nachthok voor kippen.
Een gemetseld hok is duurzamer en heeft bovendien minder onderhoud nodig. Het metselwerk moet aan de binnenkant het liefst afgewerkt worden met een stuclaag van cement. Nadat deze cementlaag goed gedroogd is, is deze goed te schilderen met bijvoorbeeld een lichte kleur betonverf. Als bodem voor het nachthok is een betonnen, gladde vloer het beste.
Voordat je gaat bouwen moet je er rekening mee houden dat je regelmatig het hok in moet omdat je moet schoonmaken, voer en water geven enzovoort. Hou er dan ook rekening mee dat je zelf goed kan staan in het kippenhok en dat jij ook voldoende bewegingsruimte hebt. Ook de ingang van het kippenhok moet groot genoeg zijn voor jou. Je brengt er, zeker tijdens het schoonmaken, veel tijd in door, en dan is het fijn als je rechtop kan staan en je vrijuit kan bewegen.
Als je genoeg ruimte hebt, maak het hok dan zo groot en maak een brede deur op stahoogte. Je kan dan ook met een kruiwagen naar binnen, wat erg handig is bij het schoonmaken van het hok.
Zorg er ook voor dat je het kippenhok goed isoleert. Zo worden vrieskou en hitte zo veel mogelijk geweerd. Je kan een nachthok voor kippen isoleren door tegen de binnenkant van het hok isolatiemateriaal aan te brengen, wat je vervolgens afwerkt met plaatmateriaal.
Een kant-en-klaar nachthok
Als je van plant bent maar enkele kipjes te houden, dan is een kant- en-klaar kippenrennetje met binnenhok op een ‘verdieping’ ook een mogelijkheid. Deze zijn vergelijkbaar met konijnenhokken voor in de tuin. Eventueel kan je zo’n groot konijnenhok ook gebruiken voor een paar krielkipjes. Zorg er dan nog wel voor dat er een legnest en een paar zitstokken in komen.
Ventilatie van een nachthok voor kippen
Het nachthok moet in eerste instantie goed geïsoleerd zijn, maar een goede ventilatie is ook erg belangrijk, misschien zelfs nog belangrijker. Ventilatie in het nachthok voor kippen kan je bewerkstelligen door een raam te plaatsen dat dag en nacht open blijft staan. Het raam moet alleen gesloten worden als het buiten hard vriest. Achter het openstaande raam kan het beste een hor van fijn, maar sterk gaas komen, zodat ongedierte het hok niet kan binnenkomen.
Plaats je meerdere ramen in het nachthok, hou er dan rekening mee dat het kan gaan tochten in het nachthok. Tocht is funest voor kippen. Bij meerdere ramen kunnen de ramen het beste in de nok van het dak geplaatst worden, zodat de tocht niet langs de dieren strijkt.
Voor een klein kippenhok met maximaal drie of vier kippen, zijn enkele ventilatieschuifjes vaak voldoende voor een goede ventilatie.
Wanneer je bij de bouw van het nachthok rekening moet houden met geluid en geluidsoverlast, dan moet je naast goede isolatie mogelijk denken aan een andere vorm van ventilatie. Dit omdat een open raam dan voor meer geluidsoverlast voor de omgeving zorgt. Dan zou je misschien een mechanische afzuiging kunnen installeren, met behulp van een badkamerventilator.
Afwerking van een nachthok
Een goed nachthok moet ook afgewerkt worden. Naden in het hok moeten zoveel mogelijk voorkomen worden. Parasieten, zoals de rode bloedluis, gaan graag in kieren en naden zitten. De binnenkant van het nachthok kan dan ook het beste helemaal afgewerkt worden met glad (plaat)materiaal. Ook kan de binnenkant van het hok daarnaast gewit worden. De buitenkant van een houten nachthok kan je het beste beitsen, zo gaat het hok langer mee.
De dieren mogen pas in hun nachthok geplaatst worden als de sterke lucht van verf verdwenen is. Verfgeur is namelijk uiterst giftig voor vogels, en dus ook voor de kippen.
Het dak kan het beste afhellen, zo worden lekkages voorkomen. Ook is het belangrijk om een dakgoot te plaatsen, zodat het regenwater goed kan worden afgevoerd.
Bodembedekking van een nachthok
Als bodembedekker van het nachthok voor kippen kan je het beste houtmot gebruiken, schoon en scherp zand of een mengsel hiervan. Hooi als bodembedekker is minder geschikt, omdat hooi makkelijker om de poten van kippen draait en daardoor een gevaar vormt. Ook heeft hooi de neiging om klonten te vormen wanneer het vervuild wordt met mest, waardoor het moeilijker te verwijderen is.
Stro kan dan weer wel een bodembedekker zijn, als het maar niet te lang is. Je kan dan het beste nog gehakseld stro gebruiken. Als je stro gebruikt als bodembedekker voor het nachthok, zorg er dan voor dat het stro luchtig en droog blijft. Dit kan je regelen door het regelmatig om te harken, maar ook de kippen kunnen hieraan meewerken als je dagelijks wat graan in het stro gooit.
Stro en houtmot leveren wel meer stof dan scherp zand.
Verwarming en verlichting in het nachthok
Het is altijd handig om bij de bouw van een nachthok ook elektra-aansluitingen aan te brengen in het nachthok. Zo heb je de mogelijkheid om de kippen in de herfst en winter van kunstlicht te voorzien. Je verlengt dan kunstmatig de daglengte, waardoor de dieren ook in de winter doorgaan met leggen. Ook kan er middels een elektra-aansluiting een zogenaamde schotelwarmer worden aangesloten. Dit is een ronde kunststof plaat met een klein verwarmingselement in het binnenwerk. Als het vriest kan je een waterbak hierop zetten, zodat het water bij extreme vorst niet bevriest.
Verwarming in het nachthok plaatsen is niet nodig, het is eerder slecht voor de kippen dan dat ze er baat bij hebben. Kippen kunnen uitstekend tegen kou, zelfs tegen strenge vrieskou, als ze maar droog zijn en uit de wind kunnen overnachten. ’s Nachts beschermt een kip zichzelf tegen de kou door haar kop tussen warme veren te steken. Ze zakt ook door haar poten, zodat haar tenen en poten ook tussen haar veren liggen. Door de veren bovendien iets uit te zetten, vormt ze tussen haar huid en het verenpak een goed isolerend en bovendien warm luchtlaagje. Ook zitten kippen op zitstokken het liefst dicht tegen elkaar aan, waardoor ze minder snel warmte verliezen. Wanneer je het nachthok wel zou verwarmen, dan stuur je de kippen ’s morgens van een warm nachthok naar de ijskoude buitenlucht. Ze vatten dan zeker kou en worden ziek. Ook de kans op bevriezing van de oorlellen en kammen wordt dan erg groot. Je kan het vergelijken met jezelf. Jij gaat ook in de winter niet vanuit een verwarmd huis zonder winterjas naar buiten als het vriest!
Toegangsdeur van het nachthok
De uitloopopening van het nachthok moet zo’n 20 tot 60 centimeter boven de bodem liggen. Zo voorkom je tocht langs de grond in het kippenhok. De grootte van de opening is afhankelijk van de grootte van de kippen die je wilt gaan houden. Een gemiddelde opening is 30 cm breed en 40 centimeter hoog. Voor kuifhoenders kan je de opening het beste wat hoger maken, omdat hun kuif dan minder beschadigt.
Met een schuif die van bovenaf te bedienen is, met een touwtje of ketting, kan je de opening makkelijk sluiten als de kippen ’s avonds allemaal in het nachthok zijn. Dit is vooral handig zodat er ’s nachts geen ongedierte het hok in kan komen. Ook voorkom je met een schuif dat de hennen en haan ’s morgens vroeg al naar buiten gaan en voor overlast zorgen bij de buren.
Er zijn ook elektrische schuiven aan te schaffen, die op een tijdklok werken. Als je onregelmatige werktijden hebt, kan dit een uitkomst zijn. Maar je moet er dan wel altijd zeker van zijn dat alle dieren in het nachthok zijn, en niet dat één of twee kippen nog buiten in de ren of de vrije uitloop zijn als het nachthok afgesloten wordt door het elektrische systeem.
De dieren moeten makkelijk van binnen naar buiten en van buiten naar binnen kunnen gaan. Dit kan je heel makkelijk voor elkaar krijgen door een trappetje te maken. Een trappetje maak je van een goede kwaliteit hout (plank), met daar om de 10 centimeter een klein houten latje op, als een soort traptreden. Zorg er wel voor dat er geen splinters of scherpe randen aan de latjes en loopplank zitten, omdat de dieren hier hun poten aan zouden kunnen beschadigen. Maak de trapjes goed vast, zodat ze niet weg kunnen schuiven.
