Als je kippen wilt houden, moet je ook nadenken over de huisvesting. Ga je de kippen in een afgesloten buitenren houden, of wil je de kippen liever de vrije uitloop geven? Beide opties hebben hun eigen voor- en nadelen. Welke vorm van huisvesting je kiest hangt niet alleen af van je eigen keuze, maar bijvoorbeeld ook van het kippenras dat je wilt gaan houden, hoe de omgeving eruit ziet en of je bijvoorbeeld zuinig bent op jouw netjes aangelegde tuin.
Vrije uitloop of buitenren?
Zowel de vrije uitloop als de buitenren hebben hun eigen voor- en nadelen. Zo kunnen de kippen bij een vrije uitloop los over het terrein lopen, en zijn ze bij een buitenren beperkt in hun bewegingsvrijheid. Maar bij de vrije uitloop is de kans ook groter dat de kippen ontsnappen of ten prooi vallen aan roofdieren als vossen, terwijl deze gevaren bij een buitenren minder vanzelfsprekend zijn. Ook de locatie waar je je bevindt, bepaalt mede jouw keuze: in een woonwijk met kleine tuin is er minder mogelijkheid tot de vrije uitloop bijvoorbeeld. Welke keuze je ook maakt: maak deze keuze weloverwogen en vooral met het welzijn van de kippen vooropgesteld.
Vrije uitloop
Wanneer er rondom jouw huis of rondom het kippenhok voldoende ruimte is, kunnen de kippen vrij rondlopen. Voor de kippen zelf is dit natuurlijk de meest natuurlijke manier van huisvesten en tevens de prettigste manier van leven: ze hebben alle vrijheid. In de vrije uitloop zijn kippen in staat zelf hun voedsel te zoeken, kunnen ze zelf kiezen waar ze een zandbad nemen en zijn ze vaak de hele dag druk in de weer en in beweging. Door de vrije uitloop blijven de kippen ook in een goede conditie en vervetten ze niet snel; ze hebben namelijk meer beweging dan in de vrije uitloop. Een ander groot voordeel van de vrije uitloop is dat kippen op deze manier van huisvesten een groot deel van hun kostje zelf bij elkaar kunnen scharrelen en hierbij insecten, wormpjes, slakjes en ontluikend onkruid kunnen eten. Dit is bij de afgesloten buitenren minder vanzelfsprekend.
Voorkom overlast
Een voorwaarde van de vrije uitloop voor kippen is dat de kippen anderen hierbij niet tot last kunnen zijn. Zorg dus voor een goed afgesloten tuin of een goed afgesloten terrein waar ze niet van kunnen ontsnappen.
Hoogte van de omheining
Om ervoor te zorgen dat de kippen niet van het terrein af gaan, is een omheining nodig. Welke omheining je nodig hebt, en hoe hoog deze moet zijn, hangt onder andere sterk af van het ras of de kippenrassen die je wilt gaan houden. Zo zal voor grote Brahma’s een hekje van 70 centimeter hoog ruim voldoende zijn om de kippen binnen de omheining te houden. Maar lichtere kippenrassen, zeker van het landhoentype of krielrassen, kunnen vaak goed vliegen. Denk hierbij aan Friese hoenders of Braekels, deze dieren staan erom bekend zelfs over omheiningen van 3 meter hoog te vliegen. Maar wanneer de ruimte van de vrije uitloop groot genoeg is en de dieren niet worden opgeschrikt of opgejaagd, dan is voor de meeste lichte rassen en krielen ook mogelijk om binnen de omheining te blijven.
Nadelen van de vrije uitloop
Naast het feit dat de vrije uitloop voordelen heeft, heeft de vrije uitloop vanzelfsprekend ook nadelen. Zo zijn de kippen die de vrije uitloop genieten niet beschermd tegen eventuele belagers en roofdieren, zoals roofvogels, vossen en honden. Daarnaast zijn kippen meesters in het schoffelen van tuinen, op zoek naar wormpjes en ander eetbaar materiaal. Daarbij nemen ze ook mooie en keurige bloembedjes mee, wat tot schade aan jouw beplanting kan leiden.
Kippen wroeten het liefst in de aarde, nemen een uitgebreid zandbad waar ze maar willen en laten overal hun ontlasting vallen. De tuin zal dus niet meer zo netjes zijn als dat deze is geweest vóórdat er kippen in de tuin leefden.
Ook kan het lastig zijn om kippen die de vrije uitloop hebben, ’s avonds in het nachthok te krijgen. Een manier om ze beter aan het nachthok te laten wennen, is de kippen bij aanschaf de eerste dagen in hun nachthok te houden (24 uur per dag), en ze daarna pas los te laten. Zo zullen ze het nachthok als thuishaven gaan zien. Ook wanneer je ’s avonds gaat voeren in het nachthok, hebben de kippen dit zeer snel door en komen ze elke avond terug naar het hok. Kunnen de dieren in eerste instantie de inloopopening van het nachthok moeilijk vinden? Strooi dan een spoortje graan van buiten naar binnen toe, en ze hebben de opening zeer snel gevonden.
De buitenren
Als je erover denkt een buitenren te nemen voor je (toekomstige) kippen, kan je de buitenren het beste aanpassen op de soort kippen die je gaat houden – en op de hoeveelheid kippen die gebruik moeten maken van de buitenren. Zo zal een ras met veel voetbevedering een andere buitenren nodig hebben dan een ras dat kale poten heeft. En vijf grote kippen hebben meer ruimte nodig van vijf hele kleine krielkipjes.
Pootbevedering en kuiven
Zo zal een ras met veel pootbevedering, zoals de Nederlandse sabelpootkriel baat hebben bij een volledig overdekte ren, waarbij het dak ook nog een flink stuk oversteekt. Zo wordt een natte bodem door regeninslag en plassen voorkomen, en zal de ren altijd droog blijven. Ook voor dieren met een kuif, zoals het Hollandse kuifhoen is een overdekte, droge ren aangeraden.
Vliegende kippen
Een buitenren die aan de bovenkant is afgesloten, is ook raadzaam als je kippen wilt houden die goed kunnen vliegen. Voor rassen die wat zwaarder zijn en die niet zo heel goed kunnen vliegen, is een buitenren zonder afdak, maar met een hek van ongeveer 180 centimeter hoog vaak afdoende.
Overkapping op de buitenren of toch niet?
In sommige gevallen is een overkapping toch het meest aangeraden, in geval van de bevedering of bij rassen die goed kunnen vliegen. Maar buiten dat is het veelal toch raadzaam om de buitenren te overdekken, of dit nu met gaas is of met een volledig dicht dak. Dit is namelijk veiliger, zodat roofvogels en katten niet in de ren kunnen komen. Een dichte overkapping voorkomt bovendien dat er uitwerpselen van wilde vogels, eenden enzovoort in de ren terecht kunnen komen, waardoor de kans kleiner wordt dat jouw kippen besmet raken met worminfecties of ziektes als vogelgriep.
Het bouwen van een buitenren
Als je een buitenren gaat bouwen, kan je als basis het beste een betonnen vloertje storten. De afrastering kan geplaatst worden op een muurtje van een paar stenen hoog. De ren blijft op deze manier schoner en de kans op plassen op de grond is dan ook minder. In plaats van een betonnen vloer te storten kan je ook een tegelvloer als basis nemen.
Op de bodem van de buitenren kan een flinke laag schoon zand gelegd worden, de kippen kunnen er dan in krabben en scharrelen. Een laag van 20 centimeter diep is vaak voldoende.
Wanneer je geen stenen of betonnen bodem wilt of kan maken in de buitenren, moet je er in ieder geval voor zorgen dat de bodem goed gedraineerd wordt, en het liefst wat hoger ligt dan de grond buiten de ren.
Beplanten van de buitenren
In de meeste gevallen is het zinloos om de buitenren te beplanten met leuke plantjes. Kippen zijn er namelijk meesters in om planten en struiken te kortwieken, zeker als dat de enige bezigheid is die ze hebben in de ren. Enkele struikjes kunnen echter wel een goede afleiding zijn voor de kippen. Zorg dan wel voor sterke struiken met leerachtige bladeren. Denk hierbij aan de laurierkers. Maar je kan er ook voor kiezen om coniferen of dennen in de kippenren te zetten.
