Hoe inwoners en gemeenten de handen ineen slaan om katten van de verdrinkingsdood te redden

Katten kunnen zwemmen, maar als de rand te steil is verdrinken ze. De oplossing? Kattenklimtouwen. Maar dat is niet zomaar geregeld...

Het is de grootste nachtmerrie van iedereen die een kat heeft en vlakbij een drukke weg woont. Op een dag steekt je geliefde huisdier al spelend die weg over en komt onder een auto. Het overkwam ons met ons katertje Lucca van net een jaar. En het was intens verdrietig. Als je in een gebied woont met veel grachten en singels heb je iets anders om je zorgen over te maken, namelijk dat je kat verdrinkt. Zeker als de walkanten hoog zijn en het diertje onmogelijk de weg naar het droge terug kan vinden.

Iris Mars uit Harlingen verloor begin februari op die manier haar kat Piet. Ze was boos en verdrietig en plaatste een bericht in de Facebookgroep Vermiste/gevonden dieren Harlingen. Piet was al de vierde verdronken kat van dit jaar. Er kwamen heel veel reacties op haar post, onder andere van 50+ fotografe Gea, die een echte dierenliefhebber is.

Kattentrossen

Het probleem van de hoge walkanten en verdronken katten was in 2016 ook al aan de orde geweest. Gemeente Harlingen, bewoners en dierenbescherming hadden toen overleg gehad en er  was besloten kattentrossen te plaatsen. Katten die in het water terechtkomen, kunnen via die touwen omhoog klimmen en zichzelf zo in veiligheid brengen. Maar het was nog niet van de grond gekomen.

Gemeente gespamd

Gea wist dat er eerder ook aandacht was geweest voor de kwestie. Ze besloot een mail te sturen naar de gemeente om boven water te krijgen wat de huidige stand van zaken was. “Ik plaatste een kopie van mijn mail aan de gemeente in de Facebookgroep en toen volgden zo’n dertig mensen mijn voorbeeld en stuurden ook een mailtje. De gemeente werd daardoor een beetje gespamd, maar het had wel effect.” Nadat duidelijk werd dat een burgerinitiatief niet nodig was omdat het onderwerp al vaker aan de orde was geweest, werden Gea en andere initiatiefnemers uitgenodigd voor een gesprek met drie vertegenwoordigers van de gemeente Harlingen, waaronder een wethouder. De dierenbescherming was eveneens aanwezig. “Toen ging het heel snel. Als wij de trossen konden regelen, wilde de gemeente wel een praam leveren en voor iemand zorgen die alles op zou hangen. “

Touwen via Facebook

Ook toen bleek Facebook van grote waarde; de oproep voor scheepstouwen had snel effect.  Het bericht werd heel vaak gedeeld en maar liefst ruim negenduizend keer bekeken.  De trossen werden gratis aangeboden door Damen Shiprepair, Kustvaart Harlingen BV, de schepen Antonia, de Isis en de Linde. Daarnaast stelde de Koninklijke Marine afgekeurde trossen beschikbaar. “We kregen zelfs touwen van VMS Ropes uit Rotterdam. Die werden speciaal opgehaald door een inwoonster van Terschelling. Iedereen droeg een steentje bij. Echt super!”

Drie mei was het dan zover; de eerste trossen konden op lengte worden gesneden (dat kan dus gewoon met een broodmes) en opgehangen. De lengtes waren van tevoren opgemeten. Zes vrijwilligers staken de handen uit de mouwen om de klus te klaren. De touwen mochten van de gemeente alleen aan de Zuidoostersingel en het Franekereind geplaatst worden, bij de zwemtrappetjes. Omrop Fryslân was voorafgaand aan de plaatsing van de trossen aanwezig en had onder andere een interview met Gea .

Van de vijf kilometer kade is inmiddels zo’n honderdvijftig meter voorzien van touw. Een klein beginnetje, maar het is ook nog een pilot die volgend jaar geëvalueerd wordt. Als het werkt komen er op meer plekken reddingstouwen.

Ook in andere dorpen en steden een probleem

Ook in het Friese Kollum zijn deze maand kattenklimtouwen geplaatst. Een medewerker van een aannemersbedrijf redde een kat van de verdrinkingsdood. Volgens de bewoners van het dorp was dat niet de eerste viervoeter die in het water beland was. Aannemer en gemeente gingen in gesprek en ook hier vond men de oplossing in touwen en werd er snel gehandeld.

De beheerder van het dierenasiel in Leeuwarden is jaloers op de snelle acties in Harlingen en Kollum. Ook bij de gemeente Leeuwarden is het probleem aangekaart, omdat er ook in de Friese hoofdstad alleen dit jaar al dertien katten uit de Leeuwarder grachten zijn gevist. Slecht twee daarvan overleefden de zwempartij. Maar hoewel de gemeente zegt van goede wil te zijn, zijn er nog geen concrete stappen ondernomen.

Op de boot

Voor mensen met een boot die hun kat aan boord hebben, is een touw ook dé oplossing om uit het water te komen. In dit korte filmpje zie je hoe goed dat werkt.

Kat uit de Gracht

logo KUGHet probleem van katten die verdrinken in grachten en singels is niet nieuw. Al in 2009 werd in Leiden wijkinitiatief ‘Kat uit de Gracht’ gelanceerd. Aanleiding was dat er in de jaren daarvoor regelmatig verdronken katten werden gevonden in de Oranjegracht. In één maand tijd zelfs een keer vijf. Toen was de maat vol en bewoners en gemeente sloegen de handen ineen. Er werden kattenklimtouwen en drijvende eilandjes van gaas in een frame van hout geplaatst en sinds 2009 zijn er in Leiden al meer dan vijfenzestig katten gered. En dat zijn alleen nog maar de bekende cijfers, want niet iedere kat die zichzelf in veiligheid brengt wordt gezien.

Tips om te te helpen

Op de website van Kat uit de Gracht worden tips gegeven voor het helpen van een zwemmende kat. Daarin staat duidelijk dat de dierenambulance (of brandweer) bijna altijd te laat komt. Het is dus zaak om zelf in actie te komen. Dat kan op verschillende manieren:

  • Klim zelf voorzichtig in de gracht, red de kat, geef die aan een omstander en klim daarna zelf op het droge.
  • Doe je jas uit of pak een sjaal, tas of paraplu en ga op je buik liggen bij de waterkant. Roep de kat en probeer het hulpmiddel bij het dier te krijgen, zodat het er de nagels in kan slaan.
  • Zoek een reddingsboei of flinke boomtak en steek die naar de kat toe. Zodra de kat dicht genoeg bij is kun je hem in het nekvel pakken en op het droge hijsen.

Als de reddingsactie gelukt is, is het verstandig de dierenambulance en/of het asiel te bellen, om de eigenaar van de kat op te sporen. Als het dier er slecht aan toe is, droog het dan af en bel de dierenarts om advies of ga er meteen naar toe (na een check welke dierenarts dienst heeft, anders sta je met een rillend beestje voor de dichte deur).Het dier kan water binnen hebben gekregen en daardoor zelfs een paar uur later alsnog verdrinken door het water in de longen.

 

Foto op boot: Geralde Smeenk