Einde sportcarrière, en wat moet je dan?

Björn Borg bleek meer talent te hebben dan louter tennissen. Maar niet iedereen komt goed terecht na een topsportcarrière. Wat gingen schaatser Kees Verkerk en surfer Stefan van den Berg doen? En Navrátilová dan?

Veel ex-topsporters blijven na hun carrière hangen in de sport, schrijft het NRC in een artikel. Een opleiding rondden ze niet af en wat ga je na die tijd dan doen? De succesvolle sportlijn van ex-toptennisser Björn Borg laat zien dat je na een loopbaan in de sport succesvol kunt zijn. Maar zo gemakkelijk gaat het niet bij iedereen.

Wat begon met onderbroeken ontwikkelde zich tot een heus sportmerk. Sportkleding en accessoires zoals de bekende Björn Borg tas, worden gretig afgenomen. De ex-topsporter heeft geen half werk geleverd en zijn naam staat garant voor niet alleen sportief, maar ook degelijk, functioneel en oersterk materiaal. Zo’n succesvolle ondermening, na een loopbaan in de sport, is echter niet iedereen gegeven.

Johan Cruijff zei het altijd al: slechts één procent van alle sporters haalt de top. De rest is aangewezen op zichzelf. Veel ex-sporters blijven hangen in de sport, worden trainer of coach. Het is ook maar een enkeling gegeven om daarna een succesvolle loopbaan buiten de sport op te bouwen.

Beter een sportzaak dan sigarenzaak

In de jaren zeventig en tachtig startten ex-voetballers nog wel eens een sigarenzaak. Daar kun je je tegenwoordig nauwelijks nog iets bij voorstellen. Dat roken en sport überhaupt samen zouden gaan! Een sportzaak starten lag beter in de lijn.

Tegenwoordig worden topsporters hier meer en meer in begeleid. Er is immers ook een leven na een sportcarrière. Met steun van het ministerie van VWS en NOC*NSF worden ze beter voorbereid en krijgen ze ondersteuning bij de overgang naar een ‘baan’.

Een leven na de sport

De overstap van topsport naar een maatschappelijke loopbaan is een moeilijke, zei oud-hockey international Sylvia Karres twee jaar geleden in de Volkskrant. “Toen ik tien jaar gelden stopte met hockeyen en in plaats van vier uur per dag op het trainingsveld ineens acht uur per dag op kantoor doorbracht, brak het angstzweet me uit. Wat had ik in al die topsportjaren eigenlijk opgebouwd voor een leven na de sport?” Uit onderzoek van sportkoepel NOC*NSF bleek dat slechts veertien procent van de bevraagde oud-sporters meent dat er na de topsportcarrière goede ondersteuning is.

Ook blijkt dat topsporters met een wetenschappelijke opleiding eigenlijk allemaal negatieve invloed op hun studie hebben ervaren van de topsport door het gebrek aan goede begeleiding op veel onderwijsinstellingen. Veel topsporters kiezen er dan maar voor niet te studeren. Maar dan sta je wel na je sportcarrière met lege handen.

Ondersteuning was er nauwelijks

In de jaren dat Borg op topniveau tenniste, de jaren zeventig en tachtig, was van dit soort ondersteuning geen sprake. Niet in het buitenland, maar ook niet in Nederland. Na een carrière moest je zelf je weg zien te vinden. Borg stopte in 1982. Hij was toen nog maar 26 jaar. In 1991 probeerde hij weer in de tennisport terug te keren. Liet zijn haar groeien, speelde weer met zijn legendarische houten Donnay racket waar hij zijn grote successen mee bereikte, maar het werd nooit meer hetzelfde en hij stopte uiteindelijk definitief.

Borg had meer talenten

Dat Borg meer talent had dan slechts tennissen bleek wel toen hij in 1987 zijn eigen kledinglijn lanceerde. Wat begon met Björn Borg Underwear groeide uit tot een krachtig sportief sportmerk met zowel sport- als vrijetijdskleding, badkleding, ondergoed, schoenen, brillen, lingerie en Björn Borg tassen. Van sporttas tot schooltas of tas voor naar het werk.

Hier een korte lijst van bekende ex-sporters en wat ze na hun carrière zijn gaan doen.

  • Langebaanschaatser Falko Zandstra heeft een eigen bedrijf in dak- en wandbeplating
  • Voetballer Sjaak Swart startte na zijn voetbalcarrière een sigarenzaak in Amsterdam, daarna werd hij erelid, ofwel mister-Ajax.
  • Voetballer Willem van Hanegem werd trainer en coach. Ook schrijft hij columns voor het AD en is hij analyticus bij Ziggo Sport
  • Tennisster Martina Navrátilová schreef na haar carrière een aantal boeken, werkte mee aan commercials en was commentator bij tenniswedstrijden. Ze zette zich ook actief in voor de homobeweging. Na een korte terugkeer in de sport, startte ze een tennisschool voor jong talent.
  • Wielrenner Joop Zoetemelk startte na zijn fietscarrière een hotel-restaurant in Frankrijk.
  • Langebaanschaatser Kees Verkerk begon een kampeer- recreatiepark in Noorwegen.
  • Schaatser Ard Schenk was kort Studio Sport verslaggever en werd chef de Mission van de olympische winterspelen in 1992, 1994 en 1998. Hij werd ook ambassadeur van het schoonrijden. Hij is van beroep fysiotherapeut.
  • Schaatster Ria Visser werd tv-presentatrice, schreef een kinderboek en schreef voor de Margriet. Ze heeft enige tijd commentaar verzorgd bij schaatswedstrijden.
  • Judoka Anton Geesink was na zijn carrière judo-coach en wedstrijdbegeleider en werd actief IOC-lid. Hij speelde ook in enkele films. Hij overleed in 2010.
  • Roeier Nico Rienks is fysioloog en heeft een eigen Arbodienst.
  • Atleet Daley Thompson werd na zijn olympische carrière korte tijd profvoetballer, ging in de motorsport, werd fitness coach, gaf lezingen en speelde in een televisie-serie. Afgelopen jaar richtte hij een bedrijf op in sportvoeding. 
  • Surfer Stefan van den Berg startte na zijn surfcarrière met zijn broers een watersportzaak.