BLOG – Al langere tijd loop ik me op te vreten over de hypocrisie die we, wij allemaal en ook de overheid, hebben als het gaat om duurzaamheid. Of misschien is het een blinde vlek, wie zal het zeggen. Mijn ergernis werd getriggerd door een uitzending van het populaire tv-programma ‘Kassa’ van BNNVARA; mensen klaagden dat hun smart tv, niet ouder nog dan vijf jaar, niet meer goed werkte. Er verdwenen apps die het eerder wel deden: Youtube, Facebook, Spotify en nog veel meer. En juist daarom hadden ze zo’n tv gekocht. Kassa had het tot de bodem uitgezocht. Twee redenen: de fabrikant van de tv’s had geen zin om het besturingssysteem steeds te updaten en de ontwikkelaars van de apps hadden geen zin om apps te maken voor zoveel verschillende modellen tv’s. Dus stopten ze steeds met het ontwikkelen en bijwerken voor apps voor tv’s ouder dan vijf jaar. Nou lekker dan! Al die tv’s maar snel dumpen in de milieustraat. Een uitgenodigde advocaat vond het in eerste instantie de verantwoordelijkheid van de fabrikant om hier iets aan te doen en in tweede instantie van de app-ontwikkelaars. Op de vraag of hij ook daadwerkelijk verwachtte dat ze hun verantwoordelijkheden zouden nemen reageerde hij ‘nee dat denk ik niet’. Hij zei het met een glimlach en ook Brecht, de presentatrice sloot het item vriendelijk lachend af. We moesten het dus maar accepteren. En ik? Ik had zin om mijn pantoffel naar het scherm te gooien!
Ik had zin om hem bij zijn strot te grijpen
Zelf had ik onlangs ook zoiets: onze vrij nieuwe, zes jaar oude wasdroger ging kapot. En aan het onderhoud lag het niet, wij zijn zeer zuinig op onze apparaten. De verkoper hoorde mijn verhaal aan en zei, over zijn kin wrijvend, ‘ja zes jaar hè, dat is wel zo ongeveer de leeftijd’. Hoezo? Hoezo is dat wel ongeveer de leeftijd? Wat een larie! En repareren dan? Nee, dat had ook weinig zin, de verkoper noemde astronomische bedragen die betaald zouden moeten worden. Nee, dan kon je beter een nieuwe kopen. Ik had zin om hem bij zijn strot te grijpen en hem net zo lang door elkaar te schudden tot hij begreep dat hij onzin stond uit te kramen, maar ik realiseerde me net op tijd dat hij er ook niets aan kon doen. Ook slachtoffer van het systeem. ‘Reviseren jullie ze nog, zodat ze nog tweedehands verkocht kunnen worden?’ probeerde ik, nog enigszins hoopvol. Ik had het antwoord zelf ook wel kunnen bedenken. Wat een verspilling! Ik hoor sommigen van jullie al denken: je kunt de was ook gewoon aan de lijn hangen. Ja dat is ook zo.
Wat hebben wij in Nederland een bizarre relatie met duurzaamheid. In het journaal zag ik een dorp waar ze jarenlang gestreden hebben tegen de plaatsing van een stuk of veertig windmolens. Er was nu besloten de inwoners allemaal gratis zonnepanelen te geven. Gratis lieve mensen! Een heel dorp! Als dat mogelijk is, wat voor marge zit er dan wel niet op die dure krengen? Hoe dan ook, de bewoners waren er trots op om nu opeens het meest energiezuinige dorp van Nederland te worden. En gratis energie natuurlijk. Ja nu wilden ze opeens wel duurzaam zijn. Nou zo’n ambivalente houding hebben onze regeerders ook. Ze slaan zich in het buitenland op de borst; kijk eens hoe ver wij al zijn met wind- en zonne-energie. Ik ben de eerste om toe te geven dat dit belangrijk is maar er is ook zoveel mis! In het zelfde journaal ook een item over één of andere snuffel-sateliet die gelanceerd was om de luchtkwaliteit overal ter wereld te ruiken. Oh wat trots waren we weer want het apparaat was in Nederland gemaakt. Daar zullen we hem ook hard nodig hebben want een kaartje van een paar jaar geleden liet zien dat de luchtkwaliteit hier zo’n beetje het slechtst is van heel Europa. Behalve in Friesland gelukkig.
Er vlogen zelfs speciale surveillance helikopters om dit te handhaven
Moeten we eerst maar eens ophouden met het stoken van ongelooflijke hoeveelheden hout. Je kunt op Funda geen huis bekijken of er zit een houtkachel of open haard in. Op herfstachtige avonden word je tijdens een wandelingetje na het eten bijkans de adem ontnomen door al de houtrook die je inademt. En ’s zomers hebben we allemaal gezellig de vuurkorf aan. Sinds wanneer maken we ons hier niet meer druk om? Ik kan me tijden herinneren dat je geen brandje meer mocht stichten, zelfs niet op je eigen erf. Het werd verboden om hout-of tuinafval te verbranden. Nergens in Nederland was meer een rookpluimpje te bekennen en er vlogen zelfs speciale surveillance helikopters om dit te handhaven. In die tijd was er ook een ware kruistocht gaande tegen batterijen. Die moesten verantwoordelijk ingezameld worden en opeens stonden de winkelfolders vol met oplaadbare batterijen en apparaten die ze van nieuwe stroom konden voorzien. Die kom ik nu niet meer tegen. Als je het mij vraagt zijn er nog nooit zoveel apparaten geweest op batterijen. Moet je alleen al met kerst eens in de winkels kijken: kerstboomlampjes, nepkaarsjes, flikkerende rendieren enzovoort, állemaal op batterijen! En in speelgoedwinkels kijk je helemaal je ogen uit! Je hoort er niemand meer over. En spaart iedereen, net als ik, die overvloed aan batterijen in een plastic emmertje om ze eens in de zoveel tijd aan te bieden bij de chemisch-afval wagen van de gemeente? Ik waag het te betwijfelen.
Het zou naïef zijn om te denken dat die allemaal hergebruikt worden in ontwikkelingslanden
Niet dat ik een heilig boontje ben hoor, ook al probeer ik mijn steentje bij te dragen. Mijn oude mobiele telefoons geef ik bijvoorbeeld altijd aan mijn moeder, dan krijgen ze een tweede leven en zij is er blij mee. Zij had mijn oude Iphone-3 gekregen. Ik had een Iphone-4 en was nog lang niet van plan een nieuwe te kopen maar mijn moeder kon opeens niet meer ‘Facebooken’ op haar mobiel. Dat ondersteunde haar besturingssysteem niet meer en ook het geheugen had te weinig capaciteit. En mijn moeder is juist zo blij met Facebook, ze is tachtig en vindt het prachtig! Mijn moeder had haar I-phone 3 het liefst de rest van haar leven willen houden en ik had nog een hele tijd plezier willen hebben van de mijne. Maar de kunstmatige productveroudering besliste anders. Mijn moeder in de stress omdat ze weer met een ‘nieuwe’ telefoon om moest leren gaan en ik de pest in omdat ik me gedwongen voelde weer een nieuwe te kopen. Moet je je voorstellen, dit gaat dus over miljoenen telefoons hè? En het zou naïef zijn om te denken dat die allemaal hergebruikt worden in ontwikkelingslanden. Hoeveel zouden er met batterij en al, na jaren in een la gelegen te hebben, niet in de vuilnis verdwijnen. Daar wil je niet aan denken.
Over een tijdje gaan Jan en ik verhuizen naar het platteland. Daar is de lucht nog heerlijk schoon. Wat zullen we genieten! Ons ‘boerenspultsje’ heeft een groot erf en een heerlijk ruime tuin met een veranda. Ik zag op internet prachtig verlichte witte, plastic potten. Op batterijen. Die zouden daar prachtig staan! Op kille avonden kunnen we daar heerlijk zitten met een vuurkorf aan. En wordt het al wat te fris, dan gaan we naar binnen en steken gezellig de houtkachel aan. Ja, de ambivalentie heeft ook bij ons toegeslagen.