Voor veel tuin- en kamerplanten wordt geadviseerd om uitgebloeide bloemen te verwijderen, ook wel bekend als “koppen”. Maar waarom is dit eigenlijk nodig en hoe kun je dit het beste doen?
Als je naar het Britse programma Gardeners’ World kijkt, hoor je presentator Monty Don bijna altijd praten over “deadheading”. Dit is de Engelse term voor het verwijderen van uitgebloeide bloemen. En hij heeft goede redenen hiervoor. Ten eerste zorgt het ervoor dat de plant zijn energie kan steken in het aanmaken van nieuwe bloemknoppen in plaats van in zaden. Sommige planten stoppen namelijk met bloeien zodra ze zaden hebben geproduceerd. Ten tweede zien planten er zonder uitgebloeide bloemen mooier en netter uit. Ten derde voorkomt het dat planten zich ongewenst uitzaaien. Als je bijvoorbeeld de akelei niet regelmatig “kop”t, kan je tuin binnen enkele jaren vol staan met deze plant. Hoewel sommige mensen dit misschien niet als een nadeel zien…
Daarnaast voorkom je met het verwijderen van uitgebloeide bloemen dat planten gaan smetten. Uitgebloeide bloemen kunnen namelijk aan het blad vastplakken en gaan rotten wanneer er water op terechtkomt. Dit kan leiden tot bruine bladeren, zoals bij eenjarigen als vlijtige liesjes en petunia’s.
Het loont de moeite om uitgebloeide bloemen weg te halen bij veel planten. Bij vaste planten kan dit ervoor zorgen dat ze een tweede keer in bloei komen. Ook eenjarigen, rozen, vlinderstruiken en dahlia’s hebben baat bij het verwijderen van uitgebloeide bloemen. Bij bollen zoals tulpen, hyacinten en lelies is het ook belangrijk om de uitgebloeide bloemen weg te halen. Dit voorkomt dat ze zaden aanmaken en zorgt ervoor dat de energie terug de bol in gaat, wat nodig is voor een mooie bloei het jaar erop.
Er zijn echter ook planten die een uitzondering vormen. Bijvoorbeeld bij de boerenhortensia is het beter om de bloemen tijdens de wintermaanden te laten zitten en ze pas tegen het voorjaar te verwijderen. Dit komt doordat hortensia’s vroeg uitlopen en de oude bloemen zo de nieuwe bloemknoppen beschermen tegen eventuele nachtvorst.
Hoe kun je uitgebloeide bloemen het beste verwijderen? Bij veel planten kun je de uitgebloeide bloemen met een klein rukje lostrekken. Doe dit echter alleen als het de plant niet beschadigt en er geen bladeren of stukken stengel mee komen. Bij de woonkamer-Azalea (Rhododendron simsii) werkt het goed om een draaiende beweging te maken. Als de bloemen niet makkelijk uit zichzelf loskomen, kun je ze beter voorzichtig met een snoeischaar of mesje verwijderen. Doe dit op het moment dat ze nog niet helemaal verwelkt zijn, anders kost het de plant alsnog energie. Vergeet ook niet om de stelen te verwijderen als de bloemen op lange stelen staan.
