Waar staan de letters voor in LGBTQIAPC?

Gender en genderidentiteit zijn onderwerpen waar steeds meer aandacht voor is. Wil je hierover mee kunnen praten of begrijpen waar het over gaat dan is het handig als je weet wat het allemaal betekent. Hier leggen wij graag uit waar elk van de letters in deze lange afkorting voor staat en geven we kort uitleg over een paar basisbegrippen.

Hoewel het nooit de bedoeling is om iemand in een hokje te stoppen, een etiket op te plakken of anderszins te beperken, vinden we het vaak wel fijn om de dingen bij de naam te noemen of uit te leggen, zodat iedereen begrijpt waar het over gaat. Ook vinden mensen het soms juist fijn om tot een bepaalde groep gerekend te worden en ergens bij te horen. Waarschijnlijk is dat ook de reden dat de afkorting LGBTQIAPC+ in de loop der tijd steeds meer letters uit het alfabet erbij heeft gekregen, ook al zijn zaken vaak niet zo zwart-wit als een letter of een afkorting, en bestaan een mens en een identiteit uit vele facetten.

Gender en genderidentiteit zijn onderwerpen waar steeds meer aandacht voor is. Wil je hierover mee kunnen praten of begrijpen waar het over gaat dan is het handig als je weet wat het betekent. Hieronder leggen wij graag uit waar elk van de letters in deze lange afkorting voor staat en geven we kort uitleg over een paar basisbegrippen.

De basis

Als je niet zo thuis bent in de wereld van genderdiversiteit, simpelweg omdat je er weinig mee in aanraking komt, en je gaat je hierin verdiepen, dan kom je er al gauw achter dat zelfs de basisbegrippen nogal makkelijk met elkaar verward kunnen worden.

Het verschil tussen gender en sekse

Je hebt vast wel eens gehoord over een ‘gender reveal party’; een feestelijke aangelegenheid waarbij aanstaande ouders het geslacht van de baby bekend maken. Wordt het een jongen of een meisje? Hartstikke gezellig en het levert mooie plaatjes op voor Instagram, alleen de term gender klopt in dit geval niet helemaal. Er zit namelijk een verschil tussen de woorden ‘sekse’ en ‘gender’. Je kunt zeggen dat sekse naar de fysieke en biologische kenmerken verwijst, dus naar je geslacht. En dat gender meer te maken heeft met de psychologie van het mannelijke en vrouwelijke. Of zoals Wikipedia het formuleert; Gender verwijst naar de eigenschappen, gedragingen en rolpatronen die een maatschappij voor elk geslacht heeft bepaald. Dus blauw hoort bij jongens en roze bij meisjes. Bij de meeste mensen komen hun geslacht, gender en genderidentiteit overeen (cisgender), maar er zijn allerlei variaties mogelijk.

Wat is genderidentiteit

De term ‘genderidentiteit’ staat voor de innerlijke, persoonlijke overtuiging en het gevoel een man of een vrouw te zijn, (afwisselend) beide of geen van beide. Wanneer je geboren wordt met vrouwelijke geslachtskenmerken maar van binnen sterk voelt dat je een man bent, komen je sekse en genderidentiteit niet met elkaar overeen.

 

De afkorting LGBTQIAPC+

Hier in het heel kort waar de letters in de afkorting voor staan; lesbische vrouwen,G(gay) homoseksuele mannen, biseksuele mensen, transgender personen, queer personen, intersekse personen, cispersonen en + anderen die wat betreft hun genderidentiteit, seksualiteit of lichaam buiten wat in de maatschappij als ‘standaard’ wordt gezien vallen. De eerste drie letters L, G en B zijn bij de meeste mensen wel bekend en kunnen ook in enkele zinnen goed uitgelegd worden.

Lesbianisme: wordt ook wel vrouwelijke homoseksualiteit genoemd, en staat voor vrouwen die zich emotioneel en fysiek tot vrouwen aangetrokken voelen

Gay/Homoseksueel: staat voor mannen die zich emotioneel en fysiek tot mannen aangetrokken voelen

Biseksueel: staat voor iemand die zich emotioneel en fysiek aangetrokken voelt tot mensen van meer dan één gender of geslacht.

Nu zijn de termen voor veel mensen al lastiger uit te leggen en te bevatten. Het is ook niet zo eenvoudig in een paar zinnen gezegd.

Transgender persoon: het woord transgender wordt gebruikt als parapluterm voor mensen die niet zo eenvoudig in de hokjes man of vrouw passen, omdat deze hokjes niet overeenkomen met hun fysiek en hun identiteit. Onder deze verzamelnaam vallen mensen die zich een vrouw voelen, maar geboren zijn als man (trans vrouwen) of mensen die zich man voelen maar geboren zijn als vrouw (trans mannen) en mensen die het gevoel hebben er tussen in te vallen, of bij geen van beide te horen.

Transgender en/of transseksueel?

Dan valt er nog het onderscheid te maken tussen transgender en transseksueel, al worden deze termen vaak door elkaar heen gebruikt. Bij transseksuele mensen is er geen twijfel over hun genderidentiteit; een man die geboren is als vrouw of een vrouw die geboren is als man wil dan een geslachtsverandering ondergaan, of heeft die al ondergaan, waarbij er definitief van geslacht wordt veranderd.

Ook de groep mensen die het gevoel heeft geen man te zijn of geen vrouw, of die er tussenin zit is onder meerdere benamingen bekend.

Non-binair

Mensen die zich niet als man of als vrouw identificeren noemen zichzelf ook wel non-binair; ook dit is weer een paraplubegrip voor mensen die zich niet thuis voelen in de hokjes man of vrouw, maar zich buiten de binaire gendernorm bevinden. De ene non-binaire persoon is de ander natuurlijk niet en de benamingen zijn dan ook divers; genderqueer, gender non-comform of genderfluïde worden bijvoorbeeld ook vaak gebruikt. Wanneer je social media gebruikt is het je misschien ook wel eens opgevallen dat sommige mensen andere voornaamwoorden gebruiken dan de voornaamwoorden (of pronouns met een hip Engels woord) die we doorgaans gewend zijn zoals hij/zij, hem/haar, zijn/haar. Non-binaire personen kiezen dan vaak liever voor die/hen/hun.

Queer of Queer-persoon: staat voor mensen die zich niet in een hokje willen laten plaatsen als het om hun seksuele voorkeur gaat. Mensen die zichzelf queer noemen identificeren zich niet met de termen hetero, lesbisch, biseksueel en panseksueel. En hoewel de term queer afgeleid is van het Engelse woord questioning, vragen veel queer-personen zich helemaal niet af in welk vakjes ze horen, maar is het juist een protest tegen al die labels.

Intersekse persoon: Bij een intersekse persoon vertoont het lichaam zowel mannelijke als vrouwelijke kenmerken. Er bestaan veel verschillende intersekse-condities die zowel van invloed kunnen zijn op de uitwendige geslachtkenmerken, als de genetische kenmerken (de X- en/of Y-chromosomen).

Aseksueel persoon: Een aseksueel persoon ervaart geen of amper seksuele gevoelens. Ook hier is het allemaal natuurlijk niet zo zwart-wit als het klinkt en zijn er verschillende types te onderscheiden die allemaal weer andere voorkeuren hebben. Het heeft echter niets te maken met een trauma of een medische aandoening.

Panseksueel persoon: Een panseksueel persoon noemt zichzelf ook wel eens ‘blind voor gender en geslacht’. Ze vallen niet op het gender of de sekse van een persoon, maar op de persoonlijkheid. Bij panseksuele personen staat het gender of geslacht hier los van.

Cisgender (cis man en cis vrouw): de meeste mensen zijn cisgender, ofwel cis man of cis vrouw. Dit zijn personen die zich prettig voelen en zich identificeren met het geslacht of de sekse waarmee ze geboren zijn.

+

De afkorting LGBTQIAPC+ heeft nooit als bedoeling om mensen in een hokje te forceren of buiten te sluiten. Het plusje staat daarom juist voor inclusiviteit en geeft aan dat iedereen er bij mag horen, onder welke letter (of juist niet) je dan ook maar mag vallen.

 

Niets nieuws onder de zon

Het lijkt misschien alsof al deze verschillende benamingen als het om genderidentiteit gaat iets van deze tijd zijn, maar niets is minder waar. Het idee van verschillende mogelijke genderidentiteiten en de daarbij behorende benamingen gaat namelijk eeuwen terug en is in ontzettend veel culturen terug te vinden.

Wil je meer weten of meer lezen over dit onderwerp? Hieronder een aantal tips voor verdieping.

Mariken Heitman – De wateraap

Thomas van de Meer – Welkom bij de club

Sally Rooney – Gesprekken met vrienden

Of lees er meer over op de website van de Rijksoverheid .