Kruidenbitters. Ze werden, ook al ten tijde van de Hanze en de destijds rondvarende koggeschepen, gezien als hét medicijn tegen vrijwel iedere voorkomende kwaal of ongemak.
Logisch dat de scheeplui van de huidige Kamper kogge deze alcoholische kruidendrank al meer dan twintig jaar aan boord hebben en de kruidenbitter ook her en der in Europa tijdens vlootschouwen en Hanzedagen verkopen. Volledig illegaal, zo blijkt nu. Vorige week presenteerde de Stichting Kamper Kogge daarom een geheel nieuwe kruidenbitter, ‘in het geheim’ ontwikkeld met Siebrand, de plaatselijke befaamde producent van alcoholische en non-alcoholische dranken.
Illegaal
‘Wat we eerder deden was volkomen illegaal’, vertelt Ina Hup, woordvoerster van de Stichting Kamper Kogge. ‘We verkochten een kruidenbitter met dertig procent alcohol. Die namen we overal mee naar toe. Ook tijdens vlootschouwen in het buitenland. Als de douane ons daarmee had betrapt, had dat ons duizenden euro’s aan boetes gekost’, verklapt ze.
Ook hadden de medewerkers van de stichting deze drank nooit zonder vergunningen op de koggewerf en tijdens diverse markten mogen verkopen. ‘Daar heb je een drankvergunning voor nodig’, zegt ze met lichte schaamte. ‘Dat wisten we helemaal niet.’ De opbrengst van de verkoop werd gebruikt voor het restaureren en in standhouden van een stukje Kamper geschiedenis en had dus slechts een nobel doel, zo vertelt ze.
Geheime bespreking
Vorige week presenteerde de Stichting een nieuwe kruidenbitter, ‘in het geheim’ ontwikkeld met Siebrand, de befaamde lokale – en internationaal vermaarde – producent van alcoholische en non-alcoholische dranken. ‘Een bittertje met slechts 14,9% alcohol’, zo vertelt Hup. Dit lage promillage maakt dat het wél zonder drankvergunning kan worden verkocht door vrijwilligers. Daarmee kan het als vanouds, maar dan gestoken in een nieuw jasje met nieuw etiket vol informatie over de Kamper kogge, weer bijdragen aan de kas van de stichting. ‘Bovendien kan het nu ook in supermarkten en op andere plaatsen verkocht worden.’
Grossier Van Dijk (onder andere bekend van de Campenaer koffie) is de distributeur. De Kogge bitter wordt verkocht in een glazen flesje (type heupflacon) met 0,2 liter van deze likorette (een likeur met verminderd alcoholpromillage). Daarnaast zijn er stenen kruikjes verkrijgbaar. ‘De grote, van 0,7 liter hadden we voorheen ook al’, vertelt Ina Hup.
Zo in je jaszak
‘Nadeel was dat mensen die niet graag op een markt kochten, omdat ze er dan nog de hele dag mee moesten rondlopen. Daarom hebben we nu ook een klein kruikje laten maken. Daarin zit slechts 0,35 liter.’ Het is volgens Hup bijzonder handzaam en draagbaar, zodat niemand nu nog een excuus heeft om er niet eentje te kopen. Hup: ‘Je kunt het zo in je jaszak laten glijden.’ De verwachting is dat menige toerist onze stad voortaan zal verlaten met een Kogge bitter. ‘Maar het is ook leuk voor als je niet weet wat je iemand voor een verjaardag of speciale gelegenheid cadeau moet doen’, gaat de woordvoerster verder. ‘We hebben namelijk ook leuke geschenkverpakkingen.’ Daarin zit, naast een flesje drank, dan ook een stenen ‘borrelglaasje’ en een lange spijker; zogenaamd een nagel van de Kamper kogge.
Breder publiek
Omdat de drie gebottelde producten via grossier Van Dijk ook her en der in de regio in supermarkten of souvenirshops te vinden zullen zijn, komt ‘het bittertje’ nu onder de aandacht van een veel breder publiek. Bovendien zijn de flesjes aantrekkelijk geprijsd, zo vertelt de woordvoerster. ‘Het kleinste flesje kost 5,99; de kleine kruik 8,99 en de kruik met 0,7 liter kost 11,99 euro.’ De geschenkverpakkingen kosten iets meer, maar daar zitten dan natuurlijk wel die leuke gimmicks bij, die het extra leuk maken om te geven én om te krijgen, vindt Hup.
Tijdens de presentatie waren ook diverse ondernemers uit de regio aanwezig; ondernemers die hebben aangegeven deze Kamper kogge kruidenbitter in hun assortiment te willen opnemen, zoals Kalter Aardbeien, Erf 1 en Zoetelief. Gerlyne van de Poll van Zoetelief: ‘Het is een heel mooi product dat natuurlijk heel erg goed past bij ons assortiment van speciale thee, koffie en bonbons.’ Zoetelief schenkt al Campenaer Koffie, dus Van Dijk is er al kind aan huis en kan zo ook een fiks aantal flesje kruidenbitter bij haar aan de Geerstraat afleveren.
Speciaal recept
‘Siebrand werkte hier heel erg graag aan mee’, vertelde Henny Nankman, de huidige directeur/eigenaar van Siebrand, me twee dagen daarvoor tijdens een bezoek aan haar bedrijf. ‘Steeds vaker kloppen verenigingen, bedrijven, maar ook organisatoren van festivals bij ons aan met de vraag of wij voor een speciale gelegenheid een speciale, eigen drank kunnen maken.’
Siebrand ontwikkelt dan de receptuur en kan het product ook volledig gebotteld, voorzien van eigen etiketten en verpakt in dozen compleet aanleveren. ‘We zijn er echter niet op ingericht om ook deze kleine flesjes zelf af te vullen, dus voor Stichting de Kamper Kogge hebben we alleen de receptuur en tweeduizend liter kruidenbitter ontwikkeld.’
Een mooie samenwerking, zo vindt ze. ‘We maken door het jaar heen heel veel speciale dranken voor diverse afnemers, maar het blijft natuurlijk heel bijzonder om iets voor onze eigen Kamper Kogge te mogen maken. Vooral omdat Siebrand natuurlijk haar wortels in deze stad heeft.’ Dat een drank van Siebrand nu bovendien gelinkt wordt aan een schip, maakt het extra bijzonder. ‘Iedereen kent tenslotte het verhaal van hoe J.W. Siebrand dit bedrijf in 1921 is begonnen…’De aanzet was een vaatje port dat hij op het strand vond nadat een schip in een nachtelijke storm was vergaan. Met de productie van de Kamper Kogge Kruidenbitter is zo het cirkeltje – na bijna honderd jaar – weer rond.
Tekst en foto (C): Alex de Jong @ Attest Communicatie