Een oude stapel boeken op zolder? Gretig boeken ingekocht bij de Kringloop? Dan kun je daar behalve in lezen, nog vele meer leuke dingen mee doen. Bijvoorbeeld boekselen en stiftgedichten maken! Beide goed voor het creatieve brein.
Laten we beginnen met het werkwoord boekselen, een samenstelling van boeken en spelen en dat is exact wat het is. Het is een techniek waarbij je het boek als basis gebruikt om creatief aan de slag te gaan met verhalen. “Een hobby voor iedereen met plezier in taal en beeld,” meent Loes Vork op haar website, die het ontwikkelde en het werkwoord bedacht.
Hoe werkt boekselen?
Sla een boek op een willekeurige pagina open en ga eens woorden zoeken, lijnen trekken, woorden verbinden tot nieuwe zinnen en erbij tekenen, borduren of stempelen. Alles kan. Zo creëer je als het ware een nieuw verhaal uit een oude.
Niets is te gek. Je kunt woorden wegstrepen totdat de voor jou relevante woordkeus overblijft. Je kunt woorden accentueren en daarbij een tekening maken. Je kunt met ‘oude’ woorden nieuwe zinnen maken door de woorden met elkaar te verbinden op een manier die jij mooi vindt. Met lijnen, pijlen, kleuren en ga zo maar door. Kortom; je kunt er eindeloos mee bezig en het blijkt zelfs verslavend te zijn. Je bent dus gewaarschuwd.
Loes Vork geeft regelmatig lezingen en workshops, zowel online als op locatie. Loes is neerlandica en schreef er ook een eigen boek over: Uitgelezen (2019). Het gaat over de techniek van boekselen en welke invloed het op haar eigen leven heeft.
Wat zijn stiftgedichten?
Nu we het toch over oude boeken en creativiteit hebben… Door het kiezen van woorden uit oude teksten ontstaan geheel nieuwe teksten. Doe je dat bewust door de niet te gebruiken woorden helemaal weg te stiften en wil je op die manier gedichten creëren, dan worden dat stiftgedichten genoemd. De ‘uitvinder’ van deze stiftgedichten is de Amerikaanse schrijver Austin Kleon. Ook wel ‘de schrijver die tekent’ genoemd. Hij is werkzaam voor de New York Times en een pleitbezorger voor creativiteit, zeker in ons digitale tijdperk. Hij zocht uit dat 250 jaar geleden mensen al kunstzinnig omgingen met de vele woorden uit kranten en daar hun creativiteit op loslieten, veelal met vrije dichtvormen als uitkomst. Daar halen we tot op de dag van vandaag inspiratie uit. Het is het op een goede manier stelen van creativiteit en creatieve processen om daar uiteindelijk een eigen originele draai aan te geven. Dus niet kopiëren, maar je laten inspireren en nieuwe verbanden leggen. Zo doen kunstenaars dat en zo kun jij het ook doen.
De krant is daar een geweldig medium voor. Het is eigenlijk heel eenvoudig, maar daarom niet minder interessant. Je gaat net zolang met een dikke stift woorden in een tekst wegstrepen totdat jouw gedicht overblijft. Je kunt er behalve krantenartikelen ook bladzijden uit een boek of tijdschriftartikelen voor gebruiken.
Voordat je met het wegstrepen van de woorden begint, scan je eerst de tekst totdat je iets tegenkomt dat je raakt. Een woord of meerdere woorden die jou inspireren. Daar zet je een lijn omheen. Door de tekst vervolgens verder naar onder te volgen kun je spontane nieuwe woorden ontdekken die je eveneens omrandt. Uiteindelijk vormen al deze woorden jouw gedicht, en streep je de rest van de woorden weg.
Een stiftgedicht kan overigens ook weer leiden tot het eerdergenoemde boekelen, als je de in te zetten woorden omcirkelt en er een fraaie tekening bij maakt. Helemaal weg-stiften is er dan niet meer bij, maar mooi is het wel en het wakkert je creativiteit aan.
Foto: www.boekselen.nl