Tijdens de jaarlijkse ramadan eten en drinken moslims een maand lang niet tussen zonsopgang en zonsondergang. Het wordt ook wel de vastenmaand genoemd. Door te vasten leert de mens eigenschappen aan zoals discipline, uithoudingsvermogen en zelfbeheersing. Daarnaast zou het het inlevingsvermogen in de armen en het respect voor de medemens vergroten. De ramadan wordt afgesloten met het Suikerfeest.
Ramadan is de negende maand van de islamitische maandkalender; de heilige maand van inkeer. Moslims herdenken in deze maand dat Mohammed zijn eerste boodschap van God ontving. Alles wat God hem vertelde, is opgeschreven in de Koran. Die is in dertig delen verdeeld en men probeert tijdens de ramadan de hele Koran te lezen.
Vastentijd #
Het is een gezellige, maar ook plechtige periode. Niet alleen onthouden moslims zich van eten en drinken, maar ook van roken, seks en schelden en kwaadspreken. Voor en tijdens de ramadan wensen veel moslims elkaar een gezegende ramadan met ramadan moebarak, ramadan karim of ramadan mabroek.
Vasten is een van de vijf zuilen van de islam. De andere vier zijn: geloven in Allah, bidden, liefdadigheid en bedevaart naar Mekka. Als moslim moet je leven volgens deze vijf zuilen. Het vasten is vrij ingrijpend voor het dagelijkse leven. Er wordt dan ook een uitzondering gemaakt voor iedereen waarvoor dat een gezondheidsrisico met zich meebrengt. Als je ziek, zwanger of heel jong bent hoef je niet mee te doen. De meeste kinderen beginnen (deels) met vasten als ze een jaar of twaalf zijn.
Eten na zonsondergang #
’s Ochtends vroeg voor zonsopgang wordt er wel gegeten, dit heet sohor en ook na zonsondergang is een maaltijd, of iftar, toegestaan. Marokkanen beginnen dan met drie dadels en een slok water. Daarna eten ze harira, een pittige maaltijdsoep met linzen en rundergehakt. Ook Turken eten vaak linzensoep en rijstpudding. De iftar wordt meestal genuttigd in het gezelschap van vrienden of familie.
Liever Ramadanfeest of Eid-al-fitr dan Suikerfeest #
Het einde van de ramadan wordt gevierd tijdens het Ramadanfeest of Eid-al-fitr. Dat betekent ‘feestdag ter gelegenheid van het breken van het vasten’. Deze feestdag staat bij ons vooral bekend als het Suikerfeest. Die benaming is afgeleid van het Turkse Şükür Bayramı, dat feest van dankbaarheid betekent. Omdat er in Nederland veel Turkse moslims wonen, zijn we het hier ook zo gaan noemen. Veel moslims zijn trouwens niet erg blij met de naam Suikerfeest, er is de nodige discussie over. Het woord dekt de lading niet. De zoetigheden zijn maar een klein onderdeel van het feest. We noemen Pasen tenslotte ook niet ‘eierfeest’ of kerst ‘versierde bomenfeest’. Het gaat tijdens deze periode om hele andere dingen: bezinning, saamhorigheid en denken aan hoe het is om de hele dag niks te kunnen eten. Daarom worden er tijdens ramadan veel donaties gegeven.
Een andere reden om de naam Suikerfeest in de ban te doen is dat het het eten van zoetigheden aanmoedigt, terwijl er juist aandacht zou moet zijn voor gezonde voeding.
Jaartelling gebaseerd op de maan #
Het Suikerfeest valt elk jaar op een andere datum. Onze jaartelling is gebaseerd op de zon, maar de Islamitische jaartelling (sjawwal) op de maan. Bij iedere nieuwe maan begint ook een nieuwe maand. Het begin van de ramadan en het Suikerfeest vallen daarom ieder jaar op een andere dag. Vanwege de verschillen tussen de tradities van verschillende landen en bevolkingsgroepen is het moeilijk te voorspellen wanneer het Suikerfeest precies begint.
Uitbundig feest #
Eid-al-fitr is een uitbundig feest; er mag immers eindelijk weer gegeten worden na een maand vasten. Het duurt officieel drie dagen. In Turkije zijn scholen en overheidsinstanties tijdens die dagen gesloten. Moslims kleden zich op de eerste dag van het Suikerfeest feestelijk aan en het huis wordt netjes gemaakt. Veel vrouwen versieren hun handen met henna. Het eten bestaat vooral uit zoete lekkernijen, zoals dadels en baklava. Daarna gaan ze naar de moskee. De profeet Mohammed heeft aanbevolen dat ook vrouwen naar de moskee komen, maar in Turkije is dat niet gebruikelijk. Voor het gebed wordt een zakat (aalmoes) aan iedereen gevraagd, ter hoogte van de kosten van één maaltijd.
Kinderen wensen hun ouders ‘Mutlu Bayramlar (gezegend feest) door de rechterhand van hun ouders te kussen en die daarna naar hun voorhoofd te brengen. Daarna gaat iedereen familie bezoeken; ook overledenen en zieken worden niet vergeten. Ruzies worden uitgepraat en fouten vergeven. ‘Zoet eten, zoet praten’, is het motto. Men geeft elkaar en de armen vaak snoep, geld en cadeautjes tijdens het Suikerfeest.
Geen vrije dag #
In Nederland is de dag van het Suikerfeest geen vrije dag, waardoor niet alle moslims de gelegenheid hebben om deze dag uitgebreid te vieren. Sommige bedrijven hebben daarom gekozen voor een diversiteitsdag, die je op mag nemen wanneer je dat wil.
