Als iemand je vraagt wat je over Coco Chanel weet, dan zeg je waarschijnlijk: ontwerpster, Parijs, little black dress en mantelpakjes. De Franse ontwerpster is al meer dan vijftig jaar overleden (1971), maar er zullen weinig mensen zijn die haar niet kennen. Haar leven was interessant genoeg om er verscheidene biografieën en films over te maken.
De echte naam van Coco Chanel is Gabrielle Chasnel en ze werd geboren op 19 augustus 1883 in een armenhuis. Op haar twaalfde jaar overleed haar moeder en haar vader, een marskramer, bracht haar daarna naar het Cisterciënzerklooster in Aubazine. Ze zag hem daarna nooit meer. In het klooster leerde Gabrielle naaien. In de jaren daarna trad ze als zangeres op in café chantants. Het nummer Qui qu’a vu Coco leverde haar haar koosnaam op. Coco kwam in de kringen van de jetset terecht. Ze werd er bewonderd om haar bijzondere stijl en was ook nog eens erg goed in het genereren van aandacht. De combinatie van haar geweldige ontwerpen en de manier waarop madame Chanel zichzelf kon verkopen bleek goud waard.
Hoedenwinkel #
In eerste instantie richtte Coco zich op het maken van hoeden voor haar rijke vriendinnen en in 1910 opende ze een hoedenwinkel op Rue Cambon in Parijs. Haar minnaar, de Engelse polospeler Arthur ‘Boy’ Capel, werd haar zakenpartner en hielp haar met de financiering van die eerste boetiek. Daarna groeide haar mode-imperium gestaag. Er kwamen ook winkels in Deauville en Biarritz en later ook in Londen. Chanel maakte eerst hoeden, daarna sportkleding en accessoires. Later volgden couturejurken, parfums, make-up en juwelen. En het werd allemaal een succes. Helaas verloor ze haar grote liefde. Hij kwam om bij een auto-ongeluk in 1919.
Garçonne-stijl #
De modeontwerpster zorgde voor een revolutie in de vrouwenmode. De broek werd dankzij haar een geaccepteerd kledingstuk voor vrouwen en ze bevrijdde de dames van het korset. Daarvoor in de plaats kwam meer casual sportieve kleding van rekbare jersey en tricot. Kleren waarin de dames zich konden bewegen en die comfortabel zaten. Wel bleven ze vrouwelijk door de chique knopen, sierstiksels, biezen en corsages. Chanel was degene die de Garçonne-stijl bedacht. Daarbij liet ze zich inspireren door kleding voor mannen. Ze maakte die na, maar met oog voor de vrouwelijke anatomie. En het moest er beschaafd uitzien. Met als gevolg dat de garçonnes bijvoorbeeld in een trui en plooirok met verlaagde taille liepen, afgemaakt met een clochehoed of haarband. Simpel en draagbaar, maar ook modern en stijlvol. Tegenwoordig dragen we zonder twijfel gympen onder een jurk. Coco zou het waarschijnlijk toejuichen.
No5 #
Chanel had weinig op met de bestaande geuren parfum en bracht daarom in 1921 zelf maar een parfum op de markt. Ze vond dat een vrouw moest ruiken als een vrouw en niet als een bloem. Chanel No5 werd een wereldwijde hit. Niet alleen vanwege de geur, maar ook vanwege de vormgeving van het flesje. Dat de verkoop in de jaren vijftig een enorme boost kreeg, was te danken aan Marilyn Monroe. Zij vertelde in een interview dat ze ’s nachts in bed alleen het parfum droeg. “A drop of No. 5 and nothing else”. Nog steeds wordt er iedere dertig seconden ergens in de wereld een flesje N°5 verkocht.
Little black dress #
1926 stond in het tijdschrift Vogue een eenvoudig zwart jurkje van Coco Chanel. Vogue noemde het “Chanel’s Ford” omdat het net als de T-Ford simpel en betaalbaar was. En zwart. Die kleur werd daarvoor meestal geassocieerd met rouw. De little black dress is, bijna honderd jaar later, nog steeds een begrip.
Tweede Wereldoorlog #
In het boek Sleeping with the Enemy: Coco Chanel’s Secret War van Hal Vaughan kun je lezen dat Coco tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitsers. Een document van het Franse Ministerie van Defensie zou bewijzen dat de ontwerpster onder de codenaam Westminister spioneerde voor de Duitse Militaire Inlichtingendienst. Ze werd in 1944 aangehouden, maar na korte tijd alweer vrijgelaten.
Chanel-pakje #
Toen Coco al in de zeventig was, ontwierp ze het beroemde Chanel-pakje: een soort vestje met een rok. Ze had een hekel aan wespentailles en presenteerde in 1954 een collectie eenvoudige mantelpakjes. Een uniform voor de vrije vrouw. En hoe simpel het ontwerp ook lijkt, over ieder detail was duidelijk nagedacht. De net iets te korte mouwen lieten de vrouwenpolsen elegant uitkomen, de rok zat iets lager dan de taille voor de nodige bewegingsvrijheid en door de wijde armsgaten was autorijden nog steeds mogelijk. Als president Kennedy in 1963 wordt vermoord in Dallas, draagt zijn vrouw Jackie een roze exemplaar. Dat beeld staat in ieders herinnering gegrift. Net als de little black dress blijkt ook het Chanel-pakje tijdloos te zijn.
De 2.55 tas #
Nog een klassieker van Coco Chanel: de 2.55 bag. Die kwam op de markt in februari 1955, vandaar de naam. Ze maakte het ontwerp trouwens al ruim dertig jaar eerder. De tas had dunne draagbanden en een klein ritsvak (voor liefdesbrieven). Het stiksel was geïnspireerd op de kleding van staljongens en gaf de tas meer vorm. In 2005, vijftig jaar na de introductie van de tas, kwam Chanel met een nieuwe release. Deze had een draaisluiting van twee keer de letter C.
Coco Chanel overleed in 1971 in een suite van het Hôtel Ritze in Parijs toen ze 87 jaar was. Ze werd in Lausanne begraven; de grafsteen had ze zelf ontworpen.
Wil je meer weten over deze bijzondere vrouw? Dan is zijn de filmpjes uit de reeks Inside Chanel een aanrader.
Tot slot nog een paar iconische uitspraken van Coco: #
“Luxe moet comfortabel zijn, anders is het geen luxe.”
“Kleed je armoedig en ze zullen zich de jurk herinneren, kleed je onberispelijk en ze zullen zich de vrouw herinneren.”
“De beste kleur in de hele wereld is de kleur die je goed staat.”
“Eenvoud is het grondbeginsel van alle echte elegantie.”
“Ik drink slechts op twee momenten champagne: wanneer ik verliefd ben en wanneer ik dat niet ben.”
